ཀུན་གླེང་གསར་འགྱུར་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཐོངས་མཆན་ཆག་ཡང་གི་སྲིད་ཇུས་འོག་བོད་པ་ཚོར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་སྐོར་དང་། པ་ཀི་སི་ཏན་གྱི་གནམ་ཐང་ཉེ་འཁྲིས་སུ་གས་གཏོར་བྱུང་ནས་རྒྱ་མི་གཉིས་བསད་ཡོད་པ། འོས་བསྡུར་ཕྱི་མི་གནས་སྤོ་བ་ས་ཡ་༢༤ ཙམ་གྱིས་འོས་ཤོག་འཕེན་ཆོག་པ། གསར་འགྱུར་གཞན་ཁག་ཅིག་གི་གནད་བསྡུས་བཅས་ཡོད།
རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་མོ་ནི་ལོ་གཅིག་གོང་ཧ་མཱས་དྲག་སྤྱོད་པས་ཨིས་རལ་ལ་གློ་བུར་དྲག་རྒོལ་བྱས་ཏེ་ལོ་གཅིག་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་ཡིན་པ་དང་། རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཞོགས་པ་ཨི་རན་གྱིས་རྒྱབ་གཉེར་བྱས་པའི་ཧེཛ་བུ་ལ་དྲག་སྤྱོད་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་ཨིས་རལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཤོས་གསུམ་པ་ཧེ་ཕཱ་ལ་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདེལ་རིམ་པར་འཕེན་འདུག
པ་ཀིས་ཐན་གྱི་ཚོང་ལས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཤོས་ཀ་ར་ཅིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་གི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་གཉིས་ལ་འབར་རྗས་ཀྱིས་གཏོར་རྒོལ་བྱས་ཏེ་རྐྱེན་ལམ་དུ་བཏང་འདུག
སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་ནི་སྲིད་འཛིན་གྱི་དུས་ཡུན་ལས་ལམ་རྡུམ་དུས་ཡུན་རིང་ཚུད་ཡོད་པའི་བརྗོད་སྟངས་ཤིག་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡི་མཚོན་དོན་དང་བྱུང་སྟངས་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་འདི་རུ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད།
ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་གི་མངའ་སྡེ་ཨི་ཐ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱེད་ཡོད་པའི་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་ནང་ཆོས་སློབ་གཉེར་ཁང་དང་། ༧རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དཔེ་མཛོད་དང་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད།
༄༅།། སྲིང་འཛིན་བྷ་ཌན་ནས་ཨི་རན་གྱི་རྡུལ་ཕྲན་ལས་གྲྭ་ཁག་ལ་ཨི་སི་རལ་གྱིས་རྒོལ་རྡུང་བྱ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་ཅེས་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་བཏབ།
ཕྱི་ཟླ་༡༠ ཚེས་༧ ཉིན་ཧ་མ་སིས་ཨི་སི་རལ་གྱི་ས་མཚམས་བརྒལ་ནས་རྒོལ་རྡུང་བཏང་ཏེ་ལོ་ངོ་གཅིག་འཁོར་གྱི་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་ཨི་སི་རལ་གྱིས་གྷ་ཛ་ནང་རྒོལ་རྡུང་གཏོང་མཚམས་འཇོག་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པའི་སྐོར་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གནས་ཚུལ་བསོད་ནམས་དབྱངས་འཛོམས་ཀྱིས་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་གི་རེད།
༄༅།། རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁང་ཚོང་ལས་ཉམས་རྒུད་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་ཁང་ཆེན་ས་ཡ་མང་པོ་སྟོང་པར་ལུས། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པས་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་ཁང་ཆེན་སྟོང་པ་རྣམས་རྦད་དེ་སྟོང་པར་ལུས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ།
མངའ་སྡེ་ཨོ་ཧ་ཨོ་ནས་ཡིན་པའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་དང་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་འོས་མི་ཝན་སི་དང་། མངའ་སྡེ་མཱི་ནེ་སོ་ཊའི་སྤྱི་ཁྱབ་དང་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་འོས་མི་ཝོལ་ཛི་ཡིས་སྤྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཚེས་གཅིག་ཉིན་ནིའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྩོད་གླེང་ཐེངས་དང་པོ་དང་མཐའ་མ་དེ་བྱས་པ་རེད།
ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་མེ་སི་ཆུ་སེ་ཊི་ས་གནས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཇིམ་མེག་གྷ་ཝན་མཆོག་གིས་བོད་དོན་ལ་གཡོ་བ་མེད་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་གནང་ཡོད་པ་དང་ཨ་རི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་མཆོག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སོགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་ཅིང་།
དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་ནས་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སི་མོར་རྫོང་གི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་Uttarakhand མངའ་སྡེའི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ས་ཁུལ་ཁག་འགའ་ཞིག་ལ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་འདུག་ཅིང་།
ད་རེས་ཀྱི་བཀའ་ཆོས་དེའི་ཐོག་ཐེ་ཝན་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ནས་ཆོས་ཞུ་བ་༡༢༠༠ལྷག་དང་། གཞན་རྒྱ་རིགས་མང་དག་ཅིག དེ་བཞིན་བོད་རིགས་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་མི་རིགས་གཙོས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་བཅས་ཁྱོན་ཆོས་ཞུ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཆེད་བཅར་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། མགོན་པོ་མཆོག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་སྩལ་གནང་མཛད་སོང་།
༄༅།། འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་དེར་ཨི་སི་རལ་གྱིས་ལེ་བྷ་ནན་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་འཇབ་དམག་གི་མཐོ་རིམ་འགོ་ཁྲིད་བདུན་བསད།
ཧྥ་རན་སིའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ quai Branly ནང་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་རང་སོར་འཇོག་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་བྱེད་ཡོད་ཀྱང་། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་Guimet ནས་ད་བར་ཡ་ལན་ཁ་གསལ་གང་ཡང་མ་བྱུང་བར་བརྟེན་ཧྥ་རན་སི་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་ཚོགས་པ་ཁག་དྲུག་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་ཕྱི་ཚེས་༢༩ ཉིན་སྤེལ།
ཉི་ཧོང་གི་གཞུང་འཛིན་དམངས་གཙོ་གུ་ཡངས་ཚོགས་པས་རྒྱལ་སྲུང་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་ཤི་གྷེ་རུ་ཨི་ཤི་བྷ་སྲིད་བློན་གསར་པར་བདམས། ཕྱི་ཟླ་༩་པའི་ཚེས་༢༧་ཉིན་རོ་ཡེ་ཊར་སི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། འདི་ནི་ཨི་ཤི་བྷ་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བློན་འོས་མིར་ལངས་པ་ཐེངས་ལྔ་དང་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་འདེམས་ཐོན་བྱུང་།
ཨི་སི་རལ་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་ས་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་ལེ་བྷ་ནཱན་གྱི་དྲག་འཐབ་ཤོག་ཁག་ཧེ་ཛི་བྷོ་ལ་དང་ཨི་སི་རལ་དབར་གྱི་འཁྲུག་རྩོད་ཀྱིས་ད་ཆ་ལེ་བྷ་ནཱན་ཀྱང་དམག་འཁྲུག་ནང་ཚུད་ཉེན་གྱི་ཉེན་ཁ་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཧེ་ཛི་བྷོ་ལ་ཟེར་བ་དེར་ལེ་བྷ་ནཱན་གྱི་གཞུང་དམངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ག་ཚོད་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྒྲོན་གྱིས་ཞུས།
ཡུག་ཀེ་རན་གྱི་དམག་འཁྲུག་དང་། སུའུ་ཌན་ནང་གི་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཉམས་ཉེན། དེ་བཞིན་དཀྱིལ་ཤར་དམག་འཁྲུག་རྒྱ་བསྐྱེད་འགྲོ་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁ་བཅས་ནི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཉིན་གཉིས་པའི་བརྗོད་གཞི་གཙོ་བོ་ཆགས་ཡོད་པའི་སྐོར་ཚེ་རིང་དབང་མོས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཡོད།
ཨི་སི་རལ་གྱིས་ལེ་བྷེ་ནན་གྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཁུལ་ལ་མུ་མཐུད་མཁའ་ཐོག་ནས་གཏོར་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། ཨི་སི་རལ་དང་ཧེ་ཛི་བྷོ་ལ་གཉིས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་འཐབ་འཛིང་རྣོ་ངར་ལྡན་པ་བྱེད་མུས་རེད། ལེ་བྷ་ནན་གྱི་དཔོན་རིགས་ཚོས་བཤད་དོན་ལ། ད་ཕན་ཨི་སི་རལ་གྱིས་གཏོར་རྒོལ་འོག་མི་སྣ་༥༥༠ ཙམ་ལ་སྲོག་སྐྱོན་བྱུང་ཡོད་པ་ཀུན་བཟང་རིག་འཛིན་གྱིས་ཞུས།
༄༅།། ཨ་རི་དང་ཧྥ་རན་སི་གཉིས་ནས་ཨི་སི་རལ་གྱི་དམག་གིས་ལེ་བྷ་ནན་གྱི་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་འཇབ་དམག་ལ་འཐབ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉི་མ་༢༡་ལ་མེ་འཕེན་མཚམས་འཇོག་བྱ་དགོས་ཞེས་གྲོས་གཞི་བཏོན།
ཉི་ཧོང་ནང་གཟའ་འཁོར་འདིར་སྲིད་བློན་གསར་པ་འོས་འདེམས་ཞུ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། སྲིད་བློན་གྱི་འོས་མི་སུ་ལ་ཐོབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཉི་ཧོང་གི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་ཁག་ལ་འགྱུར་བ་ཡོང་རྒྱུ་མིན་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཚེ་བརྟན་ཆོས་སྒྲོན་གྱིས་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་གི་རེད།
མང་སྣོན།
