༄༅།། རྒྱ་ནག་ལ་ཐན་པ་བྱུང་ནས་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་ལག་རྣམས་སྐམ་པ་དང་ཆུ་ཞབས་ཁག་ཅིག་ཕྱི་ལ་ཐོན་ཏེ་གྲམ་པར་གྱུར། རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་གློག་འདང་ངེས་མེད་པར་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་བཟོ་ལས་ལ་འགོག་རྐྱེན་འབྱུང་གི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག ཕྱི་ཟླ་༨་པའི་ཚེས་༢༢་ཉིན་ཁོར་ཡུག་ལྟ་ཞིབ་དུས་དེབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ད་ལོ་རྒྱ་ནག་ལ་ཐན་པ་བྱུང་བའི་སྟེང་དུ་ཚ་གདུག་འཕྱུར་ནས་ཉི་མ་༧༠་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་ལྷོ་ནུབ་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཕྱི་ཟླ་༩་པ་བར་དུ་ཚ་གདུག་འཇོམས་རྒྱུ་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་གནས་མང་ཆེ་བར་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་ཁག་ནས་གློག་གཏོང་དགོས་ཀྱང་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་ལག་རྣམས་སྐམ་པའི་སྟབས་ཀྱིས་ཁྲུང་ཆིང་དང་ཁྲེང་ཏུའུ། རྒྱ་ནག་གི་ཧུ་པེ་ཞིང་ཆེན་བཅས་ལ་གློག་གཏོང་རྒྱུ་འདང་ངེས་མེད་པར་གྱུར། ཁྲུང་ཆིང་གྲོང་ཁྱེར་གཞུང་གིས་གློག་བསྲི་ཚགས་བྱེད་པར་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གློག་རེས་མོ་བྱས་ནས་གཏོང་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཚོང་ཁང་དང་ཚོང་ལས་ཁག་གིས་ལས་ཀའི་དུས་ཡུན་ཐུང་དུ་གཏོང་དགོས་པའི་ཐག་བཅད། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གཞུང་གིས་བདུན་ཕྲག་གཉིས་ཀྱི་གོང་ནས་ཉི་ཧོང་གི་ཊོ་ཡོ་ཊ་དང་ཨ་རིའི་ཊེ་སི་ལ་རླངས་འཁོར་བཟོ་ཚོང་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཟོ་གྲྭ་ཁག་གིས་གློག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཉུང་དུ་གཏོང་བའམ། ཡང་ན་སྐབས་ཤིག་གི་རིང་རྦད་དེ་ལས་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་བཀའ་ཕབ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༢༠༢༢་ལོ་ནི་ཚ་དྲོད་ཀྱི་ཟིན་བཀོད་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་ཚ་གདུག་ཆེན་པོ་དང་ཐན་པ་ཚབས་ཆེན་བྱུང་བའི་ལོ་ཞིག་རེད། ད་ལོའི་ཐན་པ་དེས་མི་གྲངས་ས་ཡ་༢་དང་ཕྱེད་ཀ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་འདུག ཕྱི་ཟླ་༧་པའི་ནང་དུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་༥་དང་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་ལ་ཚ་གདུང་གི་དཀའ་ངལ་ཕྲད། ཐན་པ་དང་ཚད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤིང་ནགས་ལ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་ནས་མི་གྲངས་༡༥༠༠་ལྷག་གནས་སྤོར་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་ཅེས་གནས་ཚུལ་སྤེལ།།
འབྲི་ཆུ་ནི་ཨེ་ཤི་ཡའི་ཆུ་བོ་ཆེ་ཤོས་དང་འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་བོ་ཆེ་ཤོས་ཨང་གསུམ་པ་ཡིན་ཞིང་། རྒྱ་ནག་མི་མང་དུང་ཕྱུང་༤་ལྷག་གི་འཐུང་ཆུའི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱང་འབྲི་ཆུ་ཡིན་པ་དང་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་ཟོག་ཕོན་ཆེན་ཞིག་འབྲི་ཆུའི་ཐོག་ཏུ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་ཡོད་ཅིང་། ད་ལོ་ཚད་པ་དང་ཐན་པ་བྱུང་སྟེ་འབྲི་ཆུ་བྲི་ནས་ཆུ་ལག་རྣམས་སྐམ། རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་ཤིག་ཏུ་འབྲི་ཆུ་བྲི་སྟེ་ལོ་༦༠༠་ལྷག་གི་ཡར་སྔོན་དུ་བྲག་ངོས་སུ་བརྐོས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྡོ་སྐུ་ཁག་ཅིག་ཆུ་ནང་དུ་ཐིམ་ཡོད་པ་རྣམས་ཕྱི་ལ་ཐོན། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ལ་གློག་གི་དགོས་མཁོ་བརྒྱ་ཆ་༢༥་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར་འབྲི་ཆུ་བྲི་ནས་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་ཁག་ལ་ཆུ་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་། དེས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྡོ་སོལ་བུས་ནས་གློག་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས་པར་གྱུར། རྒྱ་ནག་ལ་ཐན་པ་བྱུང་ནས་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་རྣམས་སྐམ་སྟེ་བསྡུ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནམ་ལ་རྫས་འགྱུར་གྱིས་བཟོས་པའི་སྤྲིན་མདེལ་འཕངས་ཏེ་ཆར་པ་འབབ་ཐབས་སུ་འབད། རྒྱ་ནག་གི་གནམ་གཤིས་བརྟག་དཔྱད་ཁང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཁྲེན་ལི་ཆོན་གྱིས་ཐན་པ་དང་ཚ་གདུང་གི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་པ་ང་ཚོ་གཅིག་པུ་མིན། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཚད་པ་རྒྱས་ནས་ཐན་པ་བྱུང་སྟེ་ཆུ་བོ་རྣམས་སྐམ་གྱི་འདུག་ཅེས་བཀྲལ། རྒྱ་ནག་གི་མཚེའུ་རྣམས་སྐམ་སྟེ་ཞིང་ཆེན་འགའ་ཞིག་གི་མི་མང་ལ་འཐུང་ཆུ་ཆད་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁའི་གནས་སུ་གྱར། རྒྱ་ནག་གི་པོ་དབྱང་མཚེའུ་དེའི་ཆུ་ཕལ་ཆེ་བ་སྐམ་སྟེ་འདམ་ཉོག་ལ་ཐུག ལུའོ་ཞཱིང་དུན་གླིང་ཕྲན་ནི་མཚེའུ་དེའི་ནང་དུ་ཐིམ་ཡོད་ཀྱང་ལོ་འདིར་གླིང་ཕྲན་དེ་ཕྱི་རུ་ཐོན། ད་ལྟ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་༡་ལྷག་གི་གོང་དུ་ཆགས་པའི་གླིང་ཕྲན་དེའི་མཐའ་འཁོར་དུ་ཆུ་མེད་པར་རྩྭ་ལྡུམ་སྐྱེས། པོ་དབྱང་མཚེའུ་སྐམ་པའི་སྟབས་ཀྱིས་འབྲི་ཆུའི་སྟེང་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་པའི་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་ཁག་ལ་ཆུ་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
ཨ་རིའི་གཟའ་འཁོར་གསར་འགྱུར་དུས་དེབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་ལ་ཐན་པ་བྱུང་སྟེ་ཚ་གདུག་རྒྱས་ནས་ཆུ་དང་སྟོན་འབྲས་རྣམས་སྐམ་གྱི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་མིན་ཞིང་། ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་མང་དག་ཅིག་ལ་ཆུ་མེད་པར་གློག་མཁོ་འདོན་བྱེད་མི་ཐུབ་པས་སྟོན་འབྲས་སྐྱེས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་གློག་མེད་པར་བསྡུ་དཀའ་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་ཁག་ལ་ཚད་པ་དང་ཐན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གློག་མཁོ་འདོན་བྱ་རྒྱུ་བརྒྱ་ཆ་༥༡་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན། ཐན་པ་དང་ཚ་གདུག་གི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཧྲང་ཧེ་གཙོས་ས་གནས་ཁག་ཏུ་གནམ་གཤིས་ཚ་དྲོད་སེལ་སེ་སི་༥༧་ཡས་མས་སུ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་གཞུང་གི་གནམ་གཤིས་བརྟག་དཔྱད་ལས་ཁུངས་ཁང་གིས་ཉིན་རེའི་གནམ་གཤིས་དྲོད་ཚད་དེ་སེལ་སེ་སི་༣༩་ཡས་མས་རེད་ཅེས་གནས་ཚུལ་ལོག་པ་བཀྲམ། རྒྱ་ནག་གི་སྲང་ལམ་ཁག་གི་རྡོ་དང་སྣུམ་ནག་ལ་ཚ་དྲོད་རྒྱས་ནས་མིའི་ལྷམ་མཐིལ་རྣམས་ས་ལ་འབྱར་ནས་ཞུ། མི་ཞིག་གིས་ཉི་འོད་ཁྲོད་དུ་ཅོག་ཙེ་ཞིག་བརྒྱབ་སྟེ་སྟེང་དུ་དངུལ་ཤོག་བཏིངས། ཤ་དང་སྒོ་ང་དངུལ་ཤོག་སྟེང་དུ་བླུགས་ཏེ་བཙོས་པ་དང་སྐར་མ་འགའ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་ཤ་དང་སྒོ་ང་འཚོས། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་སྒེར་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མང་དག་ཅིག་གི་ལས་བྱེད་པ་ཚོར་ལས་ཁུངས་སུ་ཡོང་མི་དགོས་པར་ཁྱིམ་ལས་བྱེད་ཆོག་ཅེས་བརྡ་ཡིག་འབྱོར། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་མང་དག་ཅིག་གིས་མི་མང་ལ་གྲང་གློག་གཏོང་རྒྱུ་ཚོད་འཛིན་བྱོས། གློག་བསྲི་ཚགས་བྱེད་དགོས་ཟེར་གྱི་ཡོད་པས་མི་མང་དངུལ་ཕོངས་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དུ་སྡོད་བཟོད་མེད་པར་བྲག་ཁུང་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚ་གཡོལ་ལ་སྦོས། རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་ལ་གློག་མེད་པར་ཐོན་སྐྱེད་བཟོ་འདོན་མ་ཐུབ་པར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་འགགས། ༢༠༢༢་ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཏུ་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་བརྒྱ་ཆ་༥་ལྷག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་ཚད་བཟུང་བ་འགྲུབ་དཀའ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
ཕྱི་ཟླ་༨་པའི་ཚེས་༢༢་ཉིན་ཨ་རིའི་ཨེཀ་སིའོ་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ད་ལོ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཚ་གདུག་མ་ཆག་པར་ཉི་མ་༧༠་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་པ་ནི་དེང་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སུ་བྱུང་མྱོང་མེད་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་གནམ་གཤིས་བརྟག་དཔྱད་ཁང་༢༦༠་ལྷག་གིས་ཚད་པའི་དུས་འདིར་ཉིན་རེའི་གནམ་གཤིས་ཚ་དྲོད་ནི་ཇེ་ཆེ་དང་ཇེ་མཐོ་རེད་ཅེས་བསྟན། ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཐན་པ་དང་ཚད་པ་གཉིས་འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་གཟབ་འདུག རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དང་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་སོགས་ཡར་ཐོན་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་རྡོ་སོལ་དང་རྡོ་སྣུམ་སོགས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཉུང་དུ་གཏོང་མ་ཐུབ་ཚེ། འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་ཐན་པ་དང་ཆུ་ལོག རང་བྱུང་གི་ནགས་ཚལ་ཁག་ལ་མེ་སྐྱོན་འབྱུང་རྒྱུ་ལོ་རེ་བཞིན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་ཞེས་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག ཉེ་དུས་ཤིག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁྱོན་དབྱིན་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་༥༣༠༠༠༠་ལྷག་ལ་ཚ་དྲོད་སེལ་སེ་སི་༤༠་ཡན་ཆད་དམ། ཡང་ན་ཧྥེ་རོན་ཧ་ཡེ་༡༠༤་ལྷག་བརྒལ་ཏེ་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀར་གནོད་འཚེ་ཕོག གོང་འཁོད་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁྱོན་དེའི་ཆེ་ཆུང་ནི་ཨ་རིའི་ཊེཀ་སེ་སི་མངའ་སྡེ་དང་ཀོ་ལོ་ར་ཌོ། ཁེ་ལི་ཧྥོར་ཎི་ཡ་བཅས་མངའ་སྡེ་གསུམ་མཉམ་དུ་བསྡོམས་པ་དེའི་ཆེ་ཆུང་ཡོད་འདུག ཨ་རིའི་ཡེལ་སློབ་གྲྭ་ཅེན་མོའི་གནམ་གཤིས་བརྟག་དཔྱད་རིག་པའི་མཁས་པ་བྷོབ་ཧན་སན་གྱིས་ལོ་འདིར་རྒྱ་ནག་ལ་ཐན་པ་བྱུང་བ་དང་ཚ་གདུག་རྒྱས་པའི་ཚབས་ཆེ་ཆུང་། ཐན་པ་དང་ཚ་གདུག་འབྱུང་ཡུལ་གྱི་ས་ཁྱོན་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་རྣམས་ནི་དཔེ་འཇོག་བྱ་ཡུལ་ཞིག་རྙེད་དཀའ། ཨ་རི་དང་ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་ཤར་ཕྱོགས། ཡུ་རོབ་ལའང་ཐན་པ་བྱུང་སྟེ་ཚ་གདུག་རྒྱས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལྟར་མ་རེད་ཅེས་བཤད་འདུག
ཁ་སང་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་མཉམ་འབྲེལ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། བདུན་ཕྲག་འདིའི་གཟའ་ཕུར་བུ་བར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ས་ཁུལ་ཁག་གི་བཟོ་གྲྭ་རྣམས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་ཞེས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ། རྒྱ་གཞུང་གི་བཟོ་ཚོང་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་སྤེལ་བའི་གསལ་བསྒྲགས་དེར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ལ་གློག་འདང་ངེས་མེད་པའི་ཛ་དྲག་དང་དཀའ་ངལ་ཇེ་ཆེ་རེད་ཅེས་འཁོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་འདིའི་སྟོན་འབྲས་བརྒྱ་༧༥་ལྷག་སྐྱོབ་ཐབས་སུ་བར་སྣང་ལ་རྫས་འགྱུར་གྱིས་བཟོས་པའི་སྤྲིན་མདེལ་འཕངས་ཏེ་ཆར་པ་འབབ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལའང་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་ཐོན། ལོ་མཇུག་འདིར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ཏེ་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་ལས་དུས་གསུམ་པ་ཞིག་འཛིན་རྒྱུའི་རྟགས་མཚན་ཐོན། ཡིན་ནའང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་སྒོ་བརྒྱབ་པ་སྟེ་ཅིབ་ལེབ་དང་ཉི་འོད་ཀྱི་ཤེལ་པང་། རླངས་འཁོར་གྱི་ལྷུ་ལག་སོགས་ཉེར་མཁོའི་དངོས་ཟོག་རྣམས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་ཚོང་མ་ཐུབ། རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཉམས་ཆག་དང་པེ་ཅིང་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་སྔར་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་གཏོང་རྒྱུའི་སྲིད་ཇུས་རྒྱུན་འཁྱོངས། ཐན་པ་དང་ཚ་གདུག་གི་དཀའ་ངལ་ཐོག་ཏུ་ས་གནས་གང་ཞིག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཁྱབ་ཚེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཕྲལ་དུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་མང་པོ་རང་ཁྱིམ་དུ་བཀག་སྟེ་སྒོ་རྒྱ་བསྡམས། རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་ལས་དང་འགྲིམ་འགྲུལ། སློབ་གྲྭ་སོགས་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བར་ཆད་བྱུང་སྟེ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འགོག་རྐྱེན་བཟོས། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་རྣམས་ཞིས་ཅིན་ཕིང་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་དེ་ཚོར་ཡི་ཐང་ཆད། ཞིས་ཅིན་ཕིང་གི་ནད་འགོག་སྲིད་ཇུས་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཐན་པ། ཚ་གདུག་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་ལམ་ལུགས་ཀྱང་སྲ་བརྟན་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད་ཅེས་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག