༄༅།། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལོ་༤༥་འཁོར་བའི་དུས་སྐབས་དེར་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས། ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡་ཉིན་རོ་ཡེ་ཊར་སི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཁ་སང་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་༢༠༢༤་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡་ཉིན་ནི་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལོ་༤༥་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་རེད། ཨ་རྒྱའི་འགོ་ཁྲིད་རྣམ་པས་ཕན་ཚུན་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས་པ་དང་སྲིད་འཛིན་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གི་ཞུ་ཚིག་ནང་དུ་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀས་དྲག་ཆར་རླུང་འཚུབ་ལ་གདོང་ལེན་བྱས་ནས་མདུན་སྐྱོད་བྱས་པ་རེད། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་བར་དུ་འབྲེལ་བ་ཚུགས་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མི་དམངས་ལ་བདེ་སྐྱིད་དང་འཛམ་གླིང་ལ་ཞི་བདེ་བརྟན་ལྷིང་བྱུང་སྟེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་བར་དུ་འབྲེལ་བ་ཚུགས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་ནང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་འདུག
དེང་སྐབས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་མེད་ཀྱང་ཨ་རིའི་མཐོ་རིམ་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་སྡུག་ཏུ་མི་འགྲོ་བ་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་མོལ་མི་ཆད་པའི་ཐབས་སུ་འབད། ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ནང་དུ་ཨ་རིའི་སན་ཧྥ་རན་སེ་སི་ཀོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་དང་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གཉིས་ཐུག་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱུང་ཞིང་། ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་ངས་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་ལ་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འདི་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མི་དམངས་དང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ། འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ལ་ཁེ་ཕན་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་འདོད་ཡོད་ཅེས་བསྒྲགས། ༡༩༧༩་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡་ཉིན་ཨ་མི་རི་ཀས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས། ཟླ་བ་དེའི་ཚེས་༢༩་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ཨ་མི་རི་ཀར་འཚམས་འདྲིར་བསླེབས་ནས་སྲིད་འཛིན་ཇཱི་མི་ཁ་ཊར་ལ་ཐུག་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱུང་། རྒྱ་ནག་གིས་སྒོ་འབྱེད་འགྱུར་བཅོས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་ལེན་བསྟར། ཨ་མི་རི་ཀས་ཐེ་ཝན་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཅད་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ལ་ངོས་འཛིན་ཐོབ།།
ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༡༤་ཉིན་ཉི་ཧོང་གི་ནེ་ཁེ་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ༡༩༧༡་ལོའི་དཔྱིད་ཀར་ཨ་མི་རི་ཀའི་ཕིང་ཕང་ལྒང་ལིའི་རུ་ཁག་ཉི་ཧོང་གི་ན་གྷ་ཡ་ས་གནས་སུ་ཚུགས་པའི་འགྲན་སྡུར་ལ་ཞུགས། ཨ་རིའི་རྩེད་འགྲན་པ་ཞིག་རླངས་འཁོར་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྩེད་འགྲན་རུ་ཁག་གི་རླངས་འཁོར་ནང་དུ་འཛུལ། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་ཨ་རི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་སྡང་དགྲར་འཛིན་དགོས་ཞེས་བསླབས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་རྩེད་འགྲན་པ་གྲགས་ཅན་ཀྲྭང་ཙི་ཏུང་གིས་ཨ་རིའི་རྩེད་གྷ་ལེན་ཀོ་ཝན་ལ་ལག་པ་བཏང་ནས་འཛུམ་གྱིས་བསུས། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་སྐད་ཆ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཨ་རིའི་ཕིང་ཕང་རྩེད་འགྲན་རུ་ཁག་རྒྱ་ནག་ལ་མགྲོན་འབོད་བྱས་པ་དང་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་༤་པའི་ནང་ཨ་རིའི་ཕིང་ཕང་ལྒང་ལིའི་རྩེད་འགྲན་རུ་ཁག་ཧོང་ཀོང་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་བསྐྱོད། ཨ་རིའི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་ནང་དུ་དམར་ཤོག་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་འགྲུལ་སྐྱོད་བྱེད་མི་ཆོག་ཅེས་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་རྩེད་འགྲན་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་ལ་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ནས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་བ་འགོ་ཚུགས།།
ཝ་ཤིང་ཊོན་ཡིག་ཟམ་ཚགས་པར་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་ནི་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་རུང་སྲིད་འཛིན་ནིག་སིན་པེ་ཅིང་ལ་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་ནས་༡༩༧༢་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༢་ཚེས་༢༡་ཉིན་མའོ་ཙེ་ཏུང་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་། ཉིན་དེར་མའོ་ཙེ་ཏུང་སྔ་པོ་ནས་གཉིད་སད་དེ་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བཞར། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ནིག་སིན་ལ་ཐུག་འཕྲོད་ཆེད་དུ་བཟོས་པའི་ལྷམ་དང་གྱོན་གོས་གསར་པ་རྣམས་གོན། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཨ་རི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་དང་ཤོག་གུའི་སྟག་ཅེས་ཁ་རྡུང་བཏང་ཡང་དོན་དངོས་སུ་ཨ་མི་རི་ཀར་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་སྲིད་འཛིན་ནིག་སིན་ལ་ཐུག་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱ་རྒྱུ་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་བླ་ན་མེད་པ་དེར་བརྩིས་འདུག་ཅེས་བསྟན། ཉམས་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཨ་མི་རི་ཀས་ཨུ་རུ་སུ་དམར་ཤོག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བཙུགས་པ་རེད། ༡༩༦༩་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ཨུ་རུ་སུའི་འབྲེལ་བ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་ཨ་མི་རི་ཀར་ས་ཁམས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཐོབ་པ་རེད་ཅེས་གླེང་།།
༡༩༧༢་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༢་པའི་ཚེས་༢༨་ཉིན་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཧྲང་ཧེའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད། ཕྱི་འབྲེལ་དུས་དེབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཧྲང་ཧེའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ནི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཧན་རི་ཁི་སན་ཇཱར་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཀྲུག་ཨེན་ལེ་གཉིས་ཀྱིས་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་གཏན་དུ་ཕབ། ཨ་མི་རི་ཀས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་མ་བཙུགས་པར་ལོ་༢༣་བསྡད་པའི་ལེའུ་དེ་མཇུག་བསྒྲིལ། སྐབས་དེར་ཝི་ཏེ་ནམ་གྱི་དམག་འཁྲུག་ལངས་ཡོད་ཀྱང་ཨེ་ཤི་ཡར་ཞི་བདེ་བརྟན་ལྷིང་གི་རྨང་གཞི་ཚུགས། ཧྲང་ཧེའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་འཛམ་གླིང་འདིར་རྒྱ་ནག་གཅིག་ལས་མེད། མཚོ་འགག་ཕྱོགས་གཉིས་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་གཏོགས་དགོས། ཐེ་ཝན་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པའི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་ཨ་མི་རི་ཀས་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཁོད། ཧྲང་ཧེའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པའི་རྗེས་སུ་མཚོ་འགག་ཕྱོགས་གཉིས་བར་དུ་ཞི་བདེ་བྱུང་སྟེ་ཨེ་ཤི་ཡའི་མངའ་ཁུལ་དུ་དམག་འཁྲུག་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་ལངས། ཐེ་ཝན་ལ་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་དར་ཡོད་པའང་རིམ་བཞིན་དམངས་གཙོར་གྱུར།།
༡༩༧༩་ལོར་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ཨ་མི་རི་ཀར་འཚམས་འདྲིར་བསླེབས་
༡༩༧༩་ལོར་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ཨ་མི་རི་ཀར་འཚམས་འདྲིར་བསླེབས་པའི་སྐབས་དེར་གནམ་གཤིས་ཡག་པོ་མེད་པ་དང་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་འཚམས་འདྲིར་ཕྱིར་འགྱངས་བྱ་དགོས་པའི་གྲོས་གཞི་བཏོན། ཏིང་ཞའོ་ཕིང་གིས་གནམ་གཤིས་ཡག་པོ་མེད་པའི་ཉེན་ཁར་མ་འཛེམས་པ་དང་རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ལམ་སྟོན་ལའང་མ་མཉན་པར་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་སུ་ལམ་དུ་ཆས། ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ལ་སྲིད་བློན་གཞོན་པའི་མཚན་གནས་ལས་མེད་ཀྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རིམ་པའི་གནས་བབ་ལྟར་སྣེ་ལེན་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསོལ་སྟོན་བཤམས། ཨ་མི་རི་ཀ་བ་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་དབང་ཐང་ཆེ་བའི་འགོ་ཁྲིད་དེར་མཚར་སྣང་སྐྱེས། ཏིང་ཞའོ་ཕིང་གིས་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་སྲིད་འཛིན་ཁ་ཊར་ལ་མཇལ་འཕྲད་གྲོས་མོལ་ཐེངས་གསུམ་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་ཨེ་ཊི་ལན་ཊ་དང་ཧིའུ་སི་ཊོན། སི་ཡ་ཊལ་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་ཏུ་བསྐྱོད། ཨ་རིའི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ལ་རླངས་འཁོར་༥༠་རེ་བཟོ་ཐུབ་པ་དང་བྷོ་དབྱིང་གནམ་གྲུའི་བཟོ་གྲྭ་སོགས་མཐོང་ནས་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ཧང་སང་བའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
༡༩༧༩་ཡས་མས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་གཅིག་ལ་རླངས་འཁོར་༡༣༠༠༠་ལས་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཏིང་ཞའོ་ཕིང་འཚམས་འདྲིར་མ་བསྐྱོད་གོང་དེར་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཨ་མི་རི་ཀར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་དེང་རབས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་དགོས། ཨ་མི་རི་ཀའི་བཟོ་ལས་དང་ཚན་རིག འཕྲུལ་རིག་ལག་རྩལ་རྣམས་ཡང་རྩེར་སོན་ཏེ་འཛམ་གླིང་ན་འགྲན་ཟླ་མི་འདུག་ཅེས་ནན་བརྗོད་བྱས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ཨ་རི་བ་ཁག་ཅིག་གིས་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་གི་འཚམས་འདྲིར་ངོ་རྒོལ་བྱས་པར་མ་ཟད། ཁོ་ཚོ་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་མ་འབྱོར་བའི་ཉིན་བཞིའི་སྔོན་ནས་ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་བཅའ་སྡོད་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་མདུན་དུ་འདུས་ནས་ཤེལ་སྒོ་བཅག སྲིད་འཛིན་ཁ་ཊར་གྱིས་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ལ་ཕེབས་བསུའི་གསུང་བཤད་གནང་བའི་སྐབས་སུ་ངོ་རྒོལ་བ་ཁག་ཅིག་གསར་འགོད་པའི་གྲས་སུ་འཛུལ་ནས་སྐད་འབོད་བྱས་པ་རེད། ཐ་ན་ཨ་རིའི་མི་རིགས་དཀར་པོ་མཆོག་འཛིན་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཕྱི་ཟླ་༢་པའི་ཚེས་༢་ཉིན་ཧིའུ་སི་ཊོན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཏིང་ཞའོ་ཕིང་ལྐོག་གསོད་བྱ་རྒྱུའི་ངན་ཇུས་བཤམས་པའི་སྐད་ཆ་གོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག
ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༢༦་ཉིན་ནེའུ་ཡོག་དུས་བབ་ཚགས་པར་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ༢༠༢༣་ལོར་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་ལས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༧༥༨་བརྒལ་ཞིང་། ཨ་མི་རི་ཀས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་འཕར་ཡང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཚོང་འབྲེལ་ནི་གཅོད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་འདུག་ཅེས་གསར་འགྱུར་ཐོན། ཨ་མི་རི་ཀར་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ནས་༤༥་ཕྱིན་པའི་རིང་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་ལས། དམག་དོན། ཚན་རིག་ལག་རྩལ་རྣམས་ཨ་རི་དང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་ཐུབ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས། རྒྱ་ནག་གིས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་མངའ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་ནས་ཐེ་ཝན་ལ་དམག་གིས་སྡིགས་ར་བསྐུལ། ཨ་རི་དང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་བཟོ་གྲྭ་རྣམས་རང་ཡུལ་དུ་སྒོ་བརྒྱབ་སྟེ་རྒྱ་ནག་ཏུ་སྒོ་ཕྱེ། ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་ལས་དང་དཔལ་འབྱོར། ཁྲོམ་ར་བཅས་ལ་མ་བརྟེན་ཀ་མེད་དུ་གྱུར། ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་དེར་ངོས་ལེན་བྱས་པར་དགེ་སྐྱོན་ཅི་བྱུང་ཐད་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོ་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་མང་དུ་འབྱུང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག