༄༅།། རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་ལ་ཨ་སྒོར་ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་མོ་༡.༤་ལྷག་གི་བུ་ལོན་ཡོད་པ་དེའི་སྐྱེད་ཀ་བཅག པེ་ཅིང་གི་དབང་འཛིན་པ་ཚོས་ཡུན་ཐུང་གི་བུ་ལོན་དེ་རྣམས་ཡུན་རིང་གི་བུ་ལོན་ལ་བསྒྱུར་ནས་དཔལ་འབྱོར་སླར་གསོ་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ལག་ལེན་བསྟར་གྱི་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༨་ཉིན་རོ་ཡེ་ཊར་སི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་བསྐྱར་དུ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ལ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་སླར་གསོའི་སྲིད་ཇུས་ཁག་དཀྲུག་སྲིད་པའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་ཐོན། འོས་བསྡུའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་འགུལ་སྐབས་སུ་ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་༦༠་སྤར་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་ཁས་བླངས། པྲོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁང་ཚོང་ལས་ཆེ་ཁག་མང་ཆེ་བ་མ་རྩ་བརྡིབས། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་བུ་ལོན་ནང་དུ་ཚུད། རྒྱ་ནག་གི་སློབ་ཆེན་ཐོན་པའི་ན་གཞོན་ས་ཡ་མང་པོར་ལས་ཀ་མ་རག མི་མང་གིས་དངུལ་སྒོར་འགྲོ་གྲོན་མ་བཏང་བར་ཚོང་ལས་ཉམས།།
ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱི་ལས་དུས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་༢༥་སྤར། རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་པ་བྷིལ་བྷི་ཤོབ་(Bill Bishop)་ཀྱིས་བཤད་པ་ལྟར་ན། ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་སྤར་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་རྣམས་ལག་ལེན་བསྟར། ཁོ་པའི་སེམས་སུ་༢༠༢༠་ལོར་འོས་བསྡུའི་རྒྱལ་ཁ་མ་ཐོབ་པ་དེ་རྒྱ་ནག་དང་པྲོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད་བསམས་འདུག་ཅེས་བསྟན། རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་སྤར་ཡོད་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་རྗེས་སུའང་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་གྱི་གཞུང་གིས་རྒྱུན་བསྐྱངས། ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་ཐེངས་དང་པོ་སྤར་ནས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཕྲད་ཀྱང་སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་འགགས་ཡོད་པས་སྒོ་ཁྲལ་ཐེངས་གཉིས་པ་སྤར་ན་སྔར་ལས་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཉག་གཅིག་རེད་ཅེས་གླེང་།།
འདས་པའི་ལོ་མང་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་བུ་ལོན་བླངས་ནས་རྨང་གཞིའི་མཐུན་རྐྱེན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གྲོང་ཁྱེར་གསར་འཛུགས་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་གཉེར། རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁང་ཚོང་ལས་ཉམས་པའི་མཇུག་འབྲས་སུ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་བུ་ལོན་ནང་དུ་ཚུད་དེ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་དུ་གྱུར། དེར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ཟླ་༩་པ་ནས་༢༠༢༦་བར་དུ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་ལ་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༨༤༠་ལྷག་བུ་ལོན་བསྐྱི་རྒྱུའི་ཐག་བཅད། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་ཇུས་དེ་ཞིང་ཆེན་ཁག་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་དང་༢༠༢༥་ལོར་དཔལ་འབྱོར་བརྒྱ་ཆ་༥་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུའི་དམིགས་ཚད་བཟུང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་མ་དངུལ་ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་ལོ་རྗེས་མར་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་བརྒྱ་ཆ་༤་དང་ཕྱེད་ཀ་ལས་འཕར་རྒྱུ་མིན་པའི་ཚོད་དཔག་བྱས་འདུག
རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་སྤར་གྱི་ཡོད་པ་ནི་ཌོ་ནལ་ཊམ་གཅིག་པུ་མིན་ཞིང་། ཟླ་བ་སྔོན་མར་ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི་གློག་ཤུགས་རླངས་འཁོར་ལ་སྒོ་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་༤༥་སྤར་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ། འཛམ་གླིང་གི་བཟོ་ལས་ཡར་ཐོན་རྒྱལ་ཁབ་༧་གྱི་གྲས་སུ་ཡོད་པའི་ཨི་ཊ་ལི་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་ལམ་ཁོངས་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས། མུ་ཌི་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་ཀ་ཊི་རི་ན་ཨེལ་(Katrina Ell)་གྱིས་བཤད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་ཕྱེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་དངོས་ཟོག་ཕྱིར་ཚོང་བྱས་ནས་ཚོང་ལས་འཕེལ། ད་ལྟ་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་སྤར་གྱི་ཡོད་པས་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་གདོང་ལེན་བྱ་དགོས་པའི་དཀའ་ངལ་མང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད་ཅེས་བསྟན། ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་རང་གི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་དོན་དུ་ཌོ་ནལ་ཊམ་ལ་སྔར་ལས་བསྟུན་མཁས་བྱ་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་སྲིད།།
རྒྱ་ནག་གི་ཧྥུ་ཏན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་མཁས་པ་ཀྲའོ་མཱིང་ཧའོ་(Zhao Minghao)་ཡིས་ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་སྒོ་ཁྲལ་དང་པོ་སྤར་བའི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ལན་པ་དྲག་པོ་བསློགས་པ་རེད། ད་ཐེངས་ལན་སློག་དེ་འདྲ་ཞིག་བསྐྱར་ཟློས་མི་འབྱུང་། གཟའ་ཕུར་བུའི་ཉིན་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་ཌོ་ནལ་ཊམ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས་པའི་རྗོད་ཚིག་གི་ནང་དུ་ཕྱོགས་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་དང་གདོང་ཐུག་ལ་གཡོལ་དགོས། ཨ་རྒྱའི་འབྲེལ་བ་བརྟན་པོ་དང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་དགོས་ཞེས་འཁོད་འདུག ཌོ་ནལ་ཊམ་ཡང་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པ་ཞིག་ག་ལ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གིས་གཟབ་ནན་གྱི་སྒོ་ནས་ལན་པ་བསློགས་ཏེ་ཌོ་ནལ་ཊམ་ལ་གོ་བརྡ་འཕྲོད་ཐབས་སུ་འབད་ངེས་རེད། ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ལ་སླར་ཡང་སྒོ་ཁྲལ་སྤར་ཚེ། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ནང་དུ་ཡུལ་ཐང་འཕར་ཏེ་ཨར་མི་བརྟེན་མི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད་ཅེས་བཀྲལ། རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ལྟར་ཨ་མི་རི་ཀར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༤༠༠་ལྷག་གི་དངོས་ཟོག་འཚོང་གི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
སིངྒ་པུར་གྱི་ར་ཇ་ར་ཏ་ནམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་ཆེན་གྱི་མཁས་པ་ལི་མཱིང་ཅང་(Li Mingjiang)་གིས་བཤད་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱིར་ཚོང་ལ་འགོག་རྐྱེན་འཕྲད་ན་སྲིད་གཞུང་ལ་ཡོངས་འབབ་ཆད་རྒྱུ་དང་མི་མང་ལ་ལས་ཀ་མེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ནང་གི་དཔལ་འབྱོར་སླར་གསོ་བྱེད་པར་ཨ་སྒོར་ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་མོ་༡.༤་ལྷག་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་བཤད། རྒྱ་ནག་གིས་ཟླ་བ་སྔོན་མར་ཧིན་བོད་ས་མཚམས་སུ་ལོ་བཞི་ལྷག་ལ་འཁྲུག་རྩོད་བསླངས་པ་མཚམས་བཞག་སྟེ་དམག་དཔུང་ཕྱིར་འཐེན་གྱི་གྲོས་མཐུན་བཞག ཉི་ཧོང་གི་ཧྥུ་ཁུ་ཤི་མ་རྡུལ་ཕྲན་གློག་ཁང་གི་དུག་ཆུ་མཚོ་ནང་དུ་བཏང་སྟེ་རྒྱ་ནག་དང་ཉི་ཧོང་གི་འབྲེལ་བ་ལོ་གཉིས་ལ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་པ་སླར་གསོ་ཐུབ། ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་༦་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ལི་ཆང་ཨོ་གླིང་དུ་འཚམས་འདྲིར་བསྐྱོད། རྒྱ་ནག་ལ་སྟོབས་ཤུགས་མེད་པའི་དུས་སུ་ཕྱི་ལ་འབྲེལ་བ་ཡག་ཏུ་བཏང་སྟེ་ཕྱི་སྲིད་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས།།
ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༧་ཉིན་བི་བི་སི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱི་ལས་དུས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་ཨ་ཧྥི་རི་ཀ་དང་ལཱ་ཊིན་ཨ་མི་རི་ཀ ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་སྣང་མེད་ཤོར་ཏེ་རྒྱ་ནག་ལ་འགྲན་ཡ་མེད་པར་ཁྲོམ་ར་རྒྱབ་སྐྱེད་གཏོང་བའི་གོ་སྐབས་ཐོབ། ད་ལྟ་ཡུ་རོབ་དང་ཨ་རི་གཉིས་ཀས་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་སྒོ་ཁྲལ་སྤར་གྱི་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་གི་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་སོང་། གལ་སྲིད་ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་སྲིད་གཞུང་གསར་པས་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་འཁྲུག་ལ་རོགས་སྐྱོར་མ་བྱས་ཚེ། རྒྱ་ནག་ལ་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ་ཀྱི་བར་དུ་དབྱེན་སྦྱོར་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཐོབ། ཡུ་རོབ་དང་ཨ་རི་ཀ་གཉིས་ཀྱིས་རྡོག་རྩ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད། ཧོང་ཀོང་གི་ཁྲུས་གསོལ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་མཁས་པ་ཇཱོང་ཕིར་ཁེ་བྷེ་སི་ཊན་(Jean-Pierre Cabestan)་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ཊམ་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་ཡུ་རུབ་དང་དབྱིན་ཇི། ཨོ་གླིང་དང་ཉི་ཧོང་ལ་བཅས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡར་རྒྱས་བཏང་སྟེ་ཨ་མི་རི་ཀ་ཁེར་རྐྱང་དུ་འཇོག་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་འཚོལ་ངེས་རེད་ཅེས་བཤད་འདུག
ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱི་ལས་དུས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་ཡར་ཐོན་གྱི་འཕྲུལ་རིག་ལག་རྩལ་བཙོང་རྒྱུ་བཀག རྒྱ་ནག་གི་ཀྲུང་ཞིན་བཟོ་ཚོང་ཁང་ཚུད་པའི་ཕྱེད་ཁྲིད་དངོས་རྫས་བཟོ་ཚོང་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་ཚོང་ལས་བཀག་སྡོམ་གྱི་ཉེས་ཆད་བཀལ། ཞིས་ཅིན་ཕིང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་འཕྲུལ་རིག་རྩལ་རང་མགོ་ཐོན་པ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་དགོས་ཞེས་ནན་བརྗོད་བྱས་ནས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྲུར་༡་དང་བྱེ་བ་༤་མ་རྩ་བཙུགས། ལོ་༨་ཀྱི་གོང་དུ་རྒྱ་ནག་ལ་བཅོས་རིག་དང་ཕྱེད་ཁྲིད་དངོས་རྫས་གསར་བཟོའི་གཞུང་གཉེར་ལས་གཞི་༤་ལས་མེད། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་ལ་དེ་ལྟའི་གཞུང་གཉེར་ལས་གཞི་༡༦༩་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་བཅོས་རིག་དང་ཕྱེད་ཁྲིད་དངོས་རྫས་ཀྱི་འཕྲུལ་རིག་ལག་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད། ཡིན་ནའང་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་དེང་རབས་ཀྱི་ཕྱེད་ཁྲིད་དངོས་རྫས་རྣམས་བཟོ་མ་ཐུབ་པར་ལུས། ཉམས་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་དངོས་ཟོག་ཕྱིར་ཚོང་བྱ་རྒྱུ་སྔར་ལས་དམ་དུ་གཏོང་ས་རེད་ཅེས་བཤད་དོ།།
གླེང་སྟེགས།