ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་འོས་བསྡུ་ཆེན་པོ་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་དེ་བཞིན་ཡོངས་སུ་མཇུག་གྲུབ་སྟེ། སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་(Donald Trump)མཆོག་སླར་ཡང་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་ལོག་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། སྲིད་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་ལས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་བདམས་ཐོན་སྲིད་འཛིན་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་གི་འགྲན་ཡར་འཁོད་པའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཐོག་ཇཱོ་བྷ་ཌན་མཆོག་གིས་སྤྱི་ཟླ་༡༡ པའི་ཚེས་༧ རེས་གཟའ་ཕུར་བུའི་ཉིན་སྲིད་ཟུར་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ལས་དུས་གཉིས་པར་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་བདེན་པ་དང་། དྲང་སྙོམས། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཡིན་པར་ངོས་ལེན་ཆ་འཇོག་གིས་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཡོད་པར་མ་ཟད། སྤྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༢༠ ཉིན་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་སྲིད་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའང་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་༤༧ པར་འོས་འདེམས་བྱུང་རྗེས། དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་ལས་ཐོག་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ལྕམ་སྐུ་ཀ་མ་ལཱ་ཧེ་རེ་སི་མཆོག་གིས་འོས་བསྡུ་ལས་ཕམ་ཉེས་བྱུང་བ་ངོས་ལེན་གནང་ཐོག་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་དབང་ཆ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་རྒྱུའི་གཏམ་བཤད་གནང་སྟེ་བཤད་རྙོག་དང་ཟང་ཟིང་སོགས་གང་ཡང་མེད་པར། ཨ་མེ་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚན་མཐོང་ལར་རྒྱར་སྨན་ཞིང་ཨ་རིའི་དམངས་གཙོའི་ཆེ་བ་དང་དགེ་མཚན་དགུང་འདེགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཟི་བརྗིད་བརྗོད་མཐའ་བྲལ་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།
གནད་དོན་དབྱེ་ཞིབ་པ་ཚོས་ཌོ་ནལ་ཊམ་སླར་ཡང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ལ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ལས་ད་ལྟའི་ཆར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ནང་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པར་གྲངས་མང་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་དེས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་སྔར་ལས་ལྷག་པར་ངེས་གཏན་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ངེས་ཤིང་། གལ་སྲིད་བདམས་ཐོན་སྲིད་འཛིན་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་གིས་འོས་བསྡུའི་འགྲན་རྩོད་ཁྲོད་ཧང་རྒྱ་ཚ་པོས་གང་ཁས་ལེན་གནང་བ་རྣམས་ཕྱག་ལས་དོན་ཐོག་ཏུ་བསྐྱལ་ཚེ་མ་འོངས་པའི་ལོ་ངོ་འགའ་ཤས་རིང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་དབར་གྱི་ཚོང་འབྲེལ་ལ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དོ་ཕོག་ཐེབས་རྒྱུ་དང་། དཀའ་ངལ་གྱི་ཀློང་ལ་འཐིམས་པའི་ད་ཡོད་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་ལ་མུ་གེ་ཐོག་ལ་ཟླ་ལྷག་ཅེས་པའི་དཔེ་ལྟར་གྱུར་ཏེ་དོ་ཕོག་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་ཇུས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལའང་འཛིང་ཚ་ལ་ཚོད་མ་ཐིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཞིག་ཆགས་སྲིད་པའི་ཚོད་དཔག་ཀྱང་གནང་འདུག།
དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་འོག་འདི་ག་ཨ་མེ་རི་ཀའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་ལ་རྟེན་གཞི་བྱས་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་གྱི་ཀུན་གླེང་ཐད་གཏོང་གི་ལས་རིམ་ལས། ནིའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་འབུམ་རམས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་ལས་རིམ་དུ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་བདམས་ཐོན་སྲིད་འཛིན་གསར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་གི་གཞུང་གསར་པས་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ཐོག་སྲིད་ཇུས་ག་འདྲ་ཞིག་འཛིན་སྲིད་པ་དང་། ཨ་མེ་རི་ཀ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་སྲིད་པའི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ཞུས་ཡོད་པར། ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་ནས་ “ཨ་རིའི་འོས་བསྡུའི་འགྲན་རྩོད་དེ་བཞིན་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྣོ་ངར་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡང་། སྲིད་འཛིན་ལས་ཐོག་བྷ་ཌན་དང་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ལྕམ་ཀ་མ་ལཱ་ཧེ་རི་སིའི་གསུང་འཕྲིན་གྱི་ཚིག་འགྲོས་ལ་གཞིགས་ན་དེ་སྔོན་ཊམ་ལས་དུས་དང་པོ་འཁྱུར་དུས་ནང་བཞིན་གྱི་དཀའ་ངལ་མི་འཕྲད་པ་ངེས་གཏན་ཡིན་པ་སྙམ”ཞེས་གོང་ཞུས་ལྟར་༢༠༢༤ ལོའི་ཨ་རིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་དེ་གཙང་མ་དང་ཡག་པོ་ཞིག་གི་ངང་ནས་མཇུག་གྲུབ་སོང་བ་དགོངས་ཚུལ་རྩེ་མཐུན་བྱུང་འདུག།
དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་ད་ལན་འོས་བསྡུའི་འགྲན་རྩོད་སྐབས་ལ་ནམ་རྒྱུན་ནང་བཞིན་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་གཉིས་དབར་རྒྱ་ནག་གི་སྐོར་ནས་བགྲོ་གླེང་རྣོ་ངར་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་བྱུང་མ་སོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཐད་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་ནས་གསུངས་གསལ་དུ། “དེའི་ཐད་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་ཆེ་བ་གཉིས་ལས། གཅིག་དེ་ཨ་རིའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀས་རྒྱ་ནག་དེ་ཁ་གཏད་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཞིང་། ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་དང་ཐབས་ལམ་སྟེང་ནས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཕྲན་བུ་ཡོད་ཀྱང་། རྩ་བའི་བསམ་བློའི་ཐོག་ནས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་དེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་དེ་ཨ་རིའི་ཁ་གཏད་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཐེངས་མང་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བྷ་ཌན་གཞུང་གི་རྒྱ་ནག་ཐད་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ་རུ་ཞི་ཌོ་ཞི་Rush Doshi ལགས་ཀྱིས་མཛད་པའི་དཔེ་དེབ་The Long Game ཞེས་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་རིའི་ནུས་པ་ཉམས་ཆག་གཏོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་པོ་འཁོད་ཡོད་པ་ལྟར་ཚོགས་པ་གཉིས་ཆར་རྒྱ་ནག་ཐད་ལྟ་སྟངས་རྩེ་མཐུན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། གཉིས་དེ་དེ་སྔོན་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་དང་ཨུ་རུ་སུ་སོགས་གླེང་སྲོལ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལན་མ་གླེང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཆེན་པོ་གཅིག་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་ལས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེ་བར་འཛིན་པ་དང་། ད་ལན་ཊམ་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཕྱི་མི་གནས་སྤོ་བའི་དཀའ་ངལ་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀང་ངལ་གྱིས་མཚོན་པའི་རྒྱལ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད་”ཅེས་གསུངས་འདུག།
རྒྱ་ནག་གི་སེམས་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་ཌོ་ནལ་ཊམ་སྲིད་འཛིན་ཐོབ་ན་སྒོ་ཁྲལ་ཆེན་པོ་བཀལ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། སྒོ་ཁྲལ་སྤར་ཆའི་ཐབས་ལམ་དེ་ལ་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད་མིན་དང་། དེས་རྒྱ་ནག་དང་ཨ་མེ་རི་ཀ་གཉིས་ཆར་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་ཐེབས་སྲིད་མིན། མ་འོངས་པའི་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་དང་། ཆབ་སྲིད། དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཐེ་བའི་འབྲེལ་ལམ་དེ་བཞིན་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ག་འདྲ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་འགྲོ་སྲིད་མིན་ཐད་ནས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་“བྷ་ཌན་སྐབས་ལ་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ཁ་གཏད་འཇལ་བ་གཙོ་འདོན་གནང་ཞིང་། དཔེར་ན། དབྱིན་སྐད་དུ་ཨོ་ཁོ་སིའམ་AUKUS རྒྱལ་སྲུང་མཉམ་འབྲེལ་མཐུན་ཚོགས་བཙུགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། བཞི་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་Quad ཅེས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར། ཉི་ཧོང་། ཨོ་སི་ཁྲི་ལི་ཡ་བཅས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་ལྟ་བུ་སོགས་ཚུགས་ཏེ་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་རིན་ཐང་གཞི་རྩར་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ལ་མཐུན་ལམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་འཇལ་བ་དེ་བྷ་ཌན་གྱིས་གནང་ཡོད་པར་གསུངས། ཊམ་གྱིས་གཞན་གྱིས་ཚོད་དཔག་མ་ཐིག་པའི་ལས་ཀ་དཔེར་ན་ཕྱི་ཚོང་ལ་སྒོ་ཁྲལ་བརྒྱབ་པ་དང་། དེ་ག་ནང་བཞིན་ད་ལན་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་སྒོ་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་༦༠ བརྒྱབ་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་གསུངས་པ་སོགས་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གཏན་གཏན་ཁྱད་པར་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། དཔེར་ན། ཊམ་གྱིས་ཐེ་ཝན་གྱིས་ང་ཚོའི་གློག་འདྲེན་ཕྱེད་གཟུགས་ཆི་ལེབ་ཀྱི་ཚོང་འཕྲོག་པ་རེད་ཟེར་བ་དང་། ཐེ་ཝན་གྱིས་ང་ཚོར་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རིན་པ་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཟེར་བ་སོགས་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པས་གསུངས་མི་སྲིད་པ་རེད། ”ཅེས་སོགས་བཀའ་མོལ་དེ་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པ་དང་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་བྱེད་ལུགས་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྟ་བུར་འཕྲོས་ནས་གསུངས་ཤིང་། མ་འོངས་པར་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཅི་ཆགས་ཐད་ལན་ཏག་ཏག་མ་འཁེལ་བའི་བཟོ་ལྟ་ཆགས་ཀྱང་དེར་ཟད།
དེ་དོན་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས་བདམས་ཐོན་སྲིད་འཛིན་ཊམ་མཆོག་གི་བཀའ་མོལ་གསུངས་སྟངས་དང་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་སོགས་གཞན་གྱིས་ཚོད་ཁྱོན་ནས་མ་ཐིག་པ་དེ་ཁོང་སྐུ་སྒེར་གྱི་མ་རྩ་དང་དགེ་མཚན་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ་དེ་ཡང་། ནམ་བཞག་རྒྱུན་ལྡན་དུ་ཀུན་གྱི་གཟིགས་སྣང་ལ་གོམས་འདྲིས་སུ་སོང་བའི་སྲིད་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་སྟེང་གི་ཨ་རིའི་“སྐུ་ངོ་”རྣམས་ཀྱི་མཛད་སྤྱོད་ལས་ཡོངས་སུ་འདས་པའི་དགེ་མཚན་བླ་ལྷག་གི་ཁྱད་འཕགས་རང་བཞིན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་སྐོར་སྲིད་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་མོས་པའམ་སྲུང་འཛིན་རིང་ལུགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་འཛིན་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞེད་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིའི་མཚོ་དམག་སློབ་གླིང་གི་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡ་དང་དམག་དོན་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན། ཝ་ཤིང་ཊོན་དུས་བབ་ཀྱི་ཆེད་གཉེར་རྩོམ་པ་པོ་ཟུར་པ། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེའི་རྒྱ་ནག་སྐོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་སློབ་སྟོན་རྒན་པ། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཊོན་ལ་རྟེན་གཞི་བྱས་ཡོད་པའི་ཧ་དྷི་སོན་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་དང་ཆེས་མཐོའི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཡུས་མའོ་ཁྲུན་(Miles Maochun)ལགས་ཀྱིས་“མི་མང་པོས་སྐུ་ཞབས་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་ཚོང་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་དེར་དོ་སྣང་མང་བ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དམ་ལ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐད་ནས་ཕྱི་སྲིད་འབྲེལ་ལམ་དང་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐད་སྐུ་ཞབས་ཊམ་ལ་དགོངས་པ་ཟབ་དཀྱེལ་ཆེ་བ་ཡོད་ཅིང་། དཔེར་ན། དེ་སྔོན་ཁོང་གིས་གལ་སྲིད་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་ཐེ་ཝན་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ན་ཁོ་པས་པེ་ཅིང་ལ་གཏོར་རྒོལ་གཏང་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཁོང་ལ་བཀའ་མོལ་དེ་འདྲ་གསུངས་པའི་བློ་ཁོག་ཡོད་པར་མ་ཟད། མ་གཞི་ནས་ཁོང་ཁ་བཤད་དོན་ལ་གནས་པའི་དཔའ་མཛངས་དཀྱེལ་ཆེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་ཡོད་པའི་མི་སྣ་ཞིག་རེད། བཀའ་མོལ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཧ་ལས་ཧང་སངས་སུ་བཅུག་པའི་མངོན་མངོན་རྗེན་རྗེན་གྱི་བཀའ་མོལ་ཞིག་རེད། མི་མང་པོས་ཐེ་ཝན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་རིན་པ་སྤྲོད་དགོས་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་ཟིན་འཇུས་ནས་ཧ་ལས་ལས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཀྱང་། དོན་དངོས་སུ་སྲུང་སྐྱོབ་རིན་པ་ལེན་གྱི་ཡིན་ན་དེ་ནི་དོན་དག་བཟང་པོ་ཞིག་རེད། སྐུ་ཞབས་ཊམ་གྱིས་ད་ཕན་ཐེ་ཝན་གྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཁས་ལེན་དེའི་ཀོ་ཐག་གློད་བཞག་གི་ཡིན་ཞེས་རྩ་བ་ནས་གསུངས་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ནི་ཨ་རིའི་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་ལངས་ཕྱོགས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་རིང་ལ་ལམ་སྲོལ་ཡུན་གནས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ལས་ད་དུང་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་རྒྱབ་གཉེར་ཡིག་ཆ་མང་པོ་དང་། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་སོགས་ཀྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ངས་བྱས་ན་ཚིག་རེ་ཟུང་ལ་འཇུས་ནས་ཚོར་སྣང་རྐྱེན་པོ་གནང་དགོས་དོན་མི་འདུག”ཅེས་གསུངས་པ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པར་མོས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མོས་མཐུན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཡང་ཁོང་གིས་མ་གཞི་ནས་ཊམ་གྱི་སྐད་ཆ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡ་མེད་པ་ཡོངས་གྲགས་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་བཀའ་མོལ་གསུངས་སྟངས་དེ་ནི་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ཇུས་ཤིག་ཡིན་པའི་དམིགས་བསལ་གདེང་འཇོག་ཀྱང་གནང་ཡོད་པ་རེད།
ཨ་མེ་རི་ཀའི་ཕུ་རེན་སི་ཏོན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་རྒན་ཡོལ་གནང་ཟིན་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཟུར་པ་དང་། ད་ལྟ་ཁཱ་ལི་ཧྥོ་ནཱི་ཡ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཡན་ལག་སློབ་ཁང་ཞིག་ཏུ་དཔེ་ཁྲིད་གནང་མུས་ཡིན་པ། རྒྱ་ནག་གི་དེང་རབས་རྒྱ་སྐད་དང་། སྒྱུ་རྩོམ། རིག་གནས། སྲིད་དོན་རིག་གནས་བཅས་ཀྱི་ཐད་ཆེད་གཉེར་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་གྱི་མཁས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཕེ་རེ་ལིན་(Perry Link) ལགས་ཀྱིས་“༡༩༧༢ ལོར་སྲིད་འཛིན་ནེ་ཁེ་སོན་མཆོག་རྒྱ་ནག་ཏུ་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་ནས་༢༠༡༧ ལོར་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཊམ་གྱི་ལས་དུས་དང་པོའི་སྐབས་མཱ་ཐེ་ཨོ་ཕོ་ཐིན་ཇེར་(Matthew Pottinger) ལགས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྲུང་ལྷན་ཁང་དུ་མཉམ་བཞུགས་མ་གནང་བར་དུ། ཨ་རིའི་མཐོ་རིམ་བློ་འདྲི་ཡུལ་དང་སློབ་སྟོན་པའི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་གནས་ཚད་ལོངས་པ་ཞིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འདུག། ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པའི་རྒྱ་མི་གདན་འདྲེན་ཞུས་པའི་ཐད་ནས་ཀྱང་། ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་སྔོན་ཙམ་ལ་གཞི་ནས་ཡུས་མའོ་ཁྲུན་ལགས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་བློ་འདྲི་ཡུལ་ཆགས་པ་རེད། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་པའི་སྣེ་ཡོད་གྲས་ལས། ཡུས་མའོ་ཁྲུན་ལགས་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་རྩེད་མོའི་སྒྲིག་ལམ་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པའི་མི་དང་པོ་དེ་རེད།”ཅེས་དང་། ཡང་ཁོང་གིས་“ཨུ་རུ་སུ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཡུ་རོབ་ཤར་མར་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་སྐབས་ཨ་མེ་རི་ཀ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མིག་རྒྱང་ཐུང་བ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མིན། སྐབས་དེར་སྲིད་འཛིན་ཁཱ་ཏར་མཆོག་གིས་ཕོ་ལན་ཌའི་མི་བྷུ་རེ་ཟི་ཀེ་(Zbigniew Brzezinski )ལགས་གདན་ཞུས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲུང་སྐོར་གྱི་བློ་འདྲི་ཡུལ་གནང་མྱོང་ཞིང་། སྲིད་འཛིན་ཁི་ལིན་ཊོན་མཆོག་གི་སྐབས་ལའང་དེ་བཞིན་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཡིན་པའི་ཨོལ་བྷི་རེའེ་ཊི་(Madeleine Albright )ལགས་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེར་བསྐོས་པ་རེད། ”ཅེས་གསུངས་ཏེ་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་གིས་ལས་དུས་སྔ་མའི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་དང་སློབ་སྟོན་པ་བསྐོ་བཞག་ཐད་ནས་༡༩༧༢ ལོར་སྲིད་འཛིན་ནེ་ཁེ་སོན་མཆོག་རྒྱ་ནག་ཏུ་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་ནས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གཉིས་བར་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་པ་ཚུན་ཆད། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན། བྱེད་ལས་བཅས་པ་གསལ་པོ་རྟོགས་པ་འགོ་བཙུགས་པའི་དུས་རབས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྡན་པའི་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཐ་ན་བྷ་ཌན་གཞུང་འཛིན་གྱིས་ཀྱང་། ཊམ་གྱི་ལས་དུས་སྔ་མའི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་མ་བཏང་བར་མུ་མཐུད་ནས་རྒྱུན་གནས་རྒྱུད་འཛིན་གནང་བ་ནི་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་ངེས་པ་དང་། དེ་ནི་ཊམ་གཞུང་འཛིན་སྔ་མའི་མཛད་རྗེས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པའི་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོ་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༥ ཡི་འོས་བསྡུ་དངོས་གཞིའི་དགོང་མོར་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཊམ་མཆོག་སླར་ཡང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་ཁོ་པས་ཊམ་ལ་སྲིད་འཛིན་འཐོབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད། གལ་ཏེ་ཊམ་གྱིས་གཏོད་པའི་ལམ་ལ་མུ་མཐུད་ནས་ཕྱིན་ཚེ་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་ཙམ་མ་ཟད་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་གཏམ་བཟང་ཞིག་རེད་ཅེས་དང་། གལ་སྲིད་ཧེ་རེ་སིར་སྲིད་འཛིན་ཐོབ་ཚེ་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཐད་ནས་བརྗོད་ན་གཏམ་བཟང་ཞིག་མ་ཡིན་ཡང་། དེ་ཙམ་ཡིད་སྐྱོ་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་མ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ཅི་ལགས་ཞེ་ན། ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་གོང་དུ་ཊམ་གྱིས་ཁ་ཕྱོགས་ཤིག་བསྒྱུར་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་གསུངས་འདུག།༼སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་མཆོག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཞིག་གིས་གོང་ཞུས་མཁས་དབང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་མོལ་ལ་གཟིགས་རྗེས་དྲ་རྒྱུའི་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་“ཊམ་ལ་མི་དགའ་མཁན་ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཊམ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྣམས་སློབ་སྦྱོང་མེད་མཁན་རྐྱང་རྐྱང་རེད་ཟེར། འོ་ན། ཨ་རིའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཕེ་རེ་ལིན་ལགས་དང་འབུམ་རམས་པ་ཡུས་མའོ་ཁྲུན་ལགས་སོགས་ཆོས་ཅན། སློབ་སྦྱོང་མེད་མཁན་ཡིན་པ་ཐལ། ཊམ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། ལན་ཅི་ཡོད། ”ཅེས་སོགས་རིགས་ལམ་རྟགས་གསལ་གྱི་ཐུན་མིན་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་ལམ་ལ་དྲངས་པའི་དགོད་བྲོ་ལ་དོན་ཟབ་པའི་ཀུ་རེ་རྩེད་མཚར་གྱི་རྒྱགས་གཏམ་ཡང་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ༽
ཡང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ནས་སླེབས་པའི་དྲི་བ་ཞིག་ལ། སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཊམ་སྲིད་འཛིན་ཀྱི་འོས་ཐོབ་པ་དེས། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཐོག་ཕྱིར་ཚོང་དངོས་ཟོག་བཙོང་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་བྱུང་ན། རྒྱ་ནག་ནང་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་ཉེན་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བའི་གཞི་རྩ་བརྟན་པོ་མེད་པའི་བོད་ནང་ལ་དངོས་ཟོག་དང་། བཟའ་བཅའི་རིན་གོང་སོགས་འཕར་བ་དང་དགོས་མཁོའི་དངོས་ཟོག་དང་བཟའ་བཅའ་སོགས་མ་ཐོབ་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོང་སྲིད་དམ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་ཨ་རིའི་གཞུང་གསར་པས་བོད་དོན་ཐད་སྲིད་ཇུས་ག་འདྲ་ཞིག་འཛིན་སྲིད་པ་དང་། སྲིད་འཛིན་ཊམ་མཆོག་གིས་བོད་ཅེས་པ་ཞལ་ནས་དངོས་སུ་གསུངས་སྲིད་མིན་དང་། མ་འོངས་པ་བོད་པ་ཚོས་ངོས་ནས་ཅི་ཞིག་བསྒྲུབ་དགོས་མིན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་གསལ་ལ། “ད་དེ་གནས་སྟངས་ལ་རག་ལས་ཀྱི་རེད་སྙམ། ཊམ་རང་ཉིད་ལ་ཕན་ཐོགས་མིན་ལ་རག་ལས་ཀྱི་རེད། བོད་དོན་གླེང་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཡིན་ན་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་གླེང་གི་རེད། གལ་སྲིད་བོད་དོན་གླེང་ནས་ཁོ་ལ་གྱོང་རག་གི་ཡོད་ན་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་གླེང་གི་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དཔེར་ན། ཊམ་དང་བྷ་ཌན་གཉིས་འོས་བསྡུའི་སྐབས་ལ་ཊམ་གྱིས་ཞི་ཅིང་ཕིན་ལ་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་འགའ་ཤས་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་དང་ཕག་ཤ་སོགས་ཉོ་རོགས་གྱིས་དང་ཟེར། གལ་སྲིད་ཉོས་པ་ཡིན་ན་ཊམ་ཁོ་རང་ལ་ཁེ་བཟང་རག་གི་ཡོད་བ་རེད་པཱ། འོས་བསྡུའི་ཆ་ནས་ཁེ་བཟང་རག་གི་ཡོད་ཙང་། གལ་སྲིད་ཉོས་པ་ཡིན་ངས་ཧོང་ཀོང་གི་ཐོག་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་མི་ཡོང་ཟེར་ཁོས་སྐད་ཆ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཡོད་བ་རེད། དེ་འདྲ་ལ་སོགས་པ་གཏན་གཏན་བྱེད་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག། ཡིན་ནའང་། གནད་འགག་གཅིག་དེ་བོད་ཐོག་ལ་ཁེ་དང་གྱོང་ག་རེ་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་བའི་དྲི་བ་དེ་ང་ཚོས་བསམ་བློ་གཏང་རྒྱུ་དཔེ་མི་སྲིད་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག”ཅེས་དང་། བོད་པ་ཚོའི་ངོས་ནས་ག་རེ་བྱ་དགོས་སམ་ཞེས་པའི་དྲིས་ལན་དུ་ཁོང་གིས་“ཞུ་གཏུག་དེ་དག་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པར་ནམ་རྒྱུན་ཞུ་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། ནམ་རྒྱུན་བོད་དོན་སྒང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་གཉིས་ཆ་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་ཡོད་བ་རེད། ད་ནི་ཞུ་གཏུག་བྱ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཚོར་འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག”ཅེས་གསུངས་འདུག།
སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཨོ་བྷ་མའི་སྐབས་ནས་ཨ་རིས་ཨེ་ཤ་ཡ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་བསྐྱར་དུ་ལོག་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་དང་། ཨུ་རུ་སུས་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡུག་ཀེ་རན་ལ་བཙན་འཛུལ་གྱི་དམག་འཁྲུག་ལངས་པ་དེ་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ནས་གང་མགྱོགས་མཇུག་སྒྲིལ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཨ་རིས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཁུལ་དུ་དོ་སྣང་མང་བ་གནང་ཆོག་གི་ཡོད་པ་གསུངས་སྲོལ་ཡོད་ཅིང་། ཌོ་ནལ་ཊམ་བསྐྱར་དུ་སྲིད་འཛིན་ཆགས་པར་བརྟེན་ནས་ཁུལ་དེར་འགྱུར་ལྡོག་ཅི་ཞིག་ཡོང་མིན། དེ་བཞིན་ཊམ་གྱིས་ཨུ་རུ་སུར་མཐུན་ལམ་གནང་བའི་སྲིད་ཇུས་ཟིན་ཚེ། དེས་རྒྱ་ནག་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་ཐེབས། ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་དང་རྒྱ་གར་ཞི་བདེའི་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐད་ནས་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་མིན་སོགས་དང་། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་སུ་ཨ་རིའི་ནང་སྦིར་གྲགས་འགྲོ་བཞིན་པ་ལ། ཊམ་མཆོག་གིས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་བློན་ཆེན་བསྐོ་བཞག་གི་སྐོར་ལ་ཚོད་དཔག་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གནང་ཡོང་གི་འདུག་ཅིང་། དེའི་ནང་ནས་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ལ་མཱར་ཁོ་རུ་བྷི་ཨོ་(Marco Rubio) བསྐོ་བཞག་གནང་སྲིད་པ་དང་། རྒྱལ་སྲུང་དྲུང་ཆེ་ལ་དེ་སྔོན་ཊམ་ལས་དུས་དང་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་མེ་ཁི་ཕོམ་ཕེ་ཨོ་(Mike Pompeo) བསྐོ་བཞག་གནང་སྲིད་པའི་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་པར། གོང་ཞུས་སྣེ་ཡོད་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚོན་པའི་ཚོད་དཔག་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་དེ་སྔོན་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་ཐོ་གཞུང་ནག་པོའི་ཁོངས་སུ་བཅུག་ཡོད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་བཅས་དེས་མ་འོངས་པར་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་བཟོ་སྲིད་མིན་སོགས་གསལ་སྤྲོས་བྱ་འོས་བརྗོད་གཞི་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དུས་ཚོད་དང་སྐབས་བབ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་འབུམ་རམས་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་བཅར་འདྲིའི་སྐབས་སུ་རེ་ཞིག་གླེང་མཚམས་མི་བཞག་ཀ་མེད་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།
གླེང་སྟེགས།