༄༅།། ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་འགའ་ཤས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ཡུཀ་རེན་གྱི་ས་ཆ་ཤོར་ཟིན་པ་རྣམས་བློས་བཏང་སྟེ་ར་ཤི་ཡར་སྤྲད་ནས་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བྱ་དགོས་ཞེས་སེམས་ལ་དྲན་ཡང་ཁ་ནས་བཤད་མ་ཕོད་པར་ཡུན་རིང་ལུས། ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༡༣་ཉིན་ཝ་ཤིང་ཊོན་ཡིག་ཟམ་ཚགས་པར་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ད་ལྟ་ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་དང་ནུབ་ཆིངས་ཀྱི་ཚོགས་འཐུས་རྒྱལ་ཁབ་འགའ་ཤས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོའི་སེམས་ལ་དྲན་པ་རྣམས་ཁ་ནས་དངོས་སུ་བཤད་འགོ་ཚུགས། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་ཡུཀ་རེན་དང་ར་ཤི་ཡ་གཉིས་ལ་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་དམག་ཐག་གཅོད་དུ་འཇུག་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་ཁས་བླངས། ཉེ་ཆར་ཌོ་ནལ་ཊམ་བསྐྱར་དུ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ལ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པས་ཡུཀ་རེན་གྱིས་ས་ཆ་སྤྲད་ནས་ར་ཤི་ཡར་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བྱ་དགོས་ཞེས་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་། དེང་སྐབས་ཡུཀ་རེན་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ས་ཆ་འཆོར་གྱི་ཡོད་པ་དང་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གསར་པས་ཡུཀ་རེན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཤུགས་ཆུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ལྡོག་ཏུ་མེད། དེས་ན་ཡུཀ་རེན་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་།།
ཝ་ཤིང་ཊོན་ཡིག་ཟམ་ཚགས་པར་གྱི་གསར་འགོད་པས་ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་དང་ནུབ་ཆིངས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་ལས་ཐོག་དང་ཟུར་པ་བཅས་མི་བཅུ་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས། ཡུ་རོབ་དང་ནུབ་ཆིངས་ཀྱི་ལས་སྣེ་དེ་དག་གིས་ཡུཀ་རེན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཤུགས་ཆུང་དུ་འགྲོ་མི་སྲིད་ཀྱང་མཐུན་གྲོགས་ཁག་ཅིག་གིས་ར་ཤི་ཡར་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་དམག་ཐག་གཅོད་པའི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་དགོས་ཟེར་གྱི་འདུག ས་ཆ་སྤྲད་ནས་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ལ་འབྲས་བུ་སྨིན་རྒྱུའི་ངེས་པ་མེད། ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་དང་ནུབ་ཆིངས་ཀྱི་ཚོགས་འཐུས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་འཛེམ་ཟོན་སྤངས་ནས་ཡུཀ་རེན་གྱི་ས་ཆ་བློས་བཏང་སྟེ་དམག་འཁྲུག་མཇུག་བསྒྲིལ་དུ་འཇུག་དགོས་ཟེར་གྱི་འདུག ས་ཆ་སྤྲད་ནས་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་ཟེར་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ས་ཆ་སྤྲད་ནས་ཡུཀ་རེན་གྱི་བདེ་འཇགས་འགན་སྲུང་ཐུབ་དགོས་པའི་རྗོད་ཚིག་བཀོད་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ཞེས་བཀྲལ།།
ཨ་རིར་བཅའ་སྡོད་ཧྥ་རན་སིའི་གཞུང་ཚབ་པ་ཟུར་པ་གྷེ་ཧར་ཌི་ཨ་རོ་ཌིས་(Gerard Araud)་ཧ་ལམ་མི་ཚང་མ་ཐབས་ལམ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་སྐད་ཆ་དེ་ཡོངས་གྲགས་སུ་བཤད་ན་འོས་འཚམས་མ་རེད། དེ་ནི་བཙན་འཛུལ་བ་ཞིག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་སྤྲོད་ཆོག་ཟེར་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད་ཅེས་བསྟན། མིང་འདོན་མ་བྱས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་གཞན་ཞིག་གིས་ཡུཀ་རེན་གྱི་ས་ཆ་སྤྲད་ནས་དམག་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་དེ་སྔར་ལྟར་ལྐོག་ཏུ་གླེང་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད་ཅེས་ཚིག་འགའ་བསྣན། ༢༠༢༢་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༢་པའི་ཚེས་༢༤་ཉིན་ར་ཤི་ཡས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཡུཀ་རེན་ལ་བཙན་འཛུལ་དམག་འཁྲུག་བསླངས། ཡུཀ་རེན་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་པའི་ཌོན་བྷ་སི་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁེ་རེ་མཱི་ཡ་གླིང་ཟུར་བཅས་ས་ཆ་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་ར་ཤི་ཡས་བཙན་གྱིས་ཕྲོགས་ཟིན་ཞིང་། ཕྱི་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་ས་ཆ་སྤྲད་ནས་ཞི་བདེ་ཇི་ལྟར་བསྐྲུན་དགོས་མིན་དང་ར་ཤི་ཡར་ས་ཆ་སྤྲད་ཀྱང་ཕུ་ཊིན་གྱིས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱ་རྒྱུ་མིན་པའི་ཁག་ཐེག་མི་ཐུབ།།
ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༡༢་ཉིན་གཟའ་འཁོར་གསར་འགྱུར་དུས་དེབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་མི་༡༢༠༠༠་ལྷག་ར་ཤི་ཡར་དཔུང་གྲོགས་སུ་ལྷགས། ཕུ་ཊིན་གྱིས་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་དང་ར་ཤི་ཡའི་མཉམ་འབྲེལ་དམག་མི་ཁྲི་ཚོ་ལྔ་ཀོར་སི་ཀ་མངའ་ཁུལ་དུ་བཀྲམ། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཝེ་ཌན་ད་པ་ཊེལ་(Vedant Patel)་གྱིས་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་མི་རྣམས་ར་ཤི་ཡར་དཔུང་གྲོགས་སུ་འབྱོར་བར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད། བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་དཔུང་དངོས་སུ་འཐབ་འཁྲུག་ལ་ཞུགས་འདུག ལྷོ་ཀོ་རི་ཡའི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ར་ཤི་ཡའི་དམག་གྲུའི་ནང་དུ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་མི་ཁྲི་ཚོ་མང་པོ་རྒྱང་ཤར་ས་ཁུལ་དུ་བསྐྱལ་ནས་མེ་སྒྱོགས་འཕེན་སྟངས་དང་འཐབ་ར་གཙང་དག་སོགས་སྐམ་དམག་གི་གཞི་རྩའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་སོང་ཞེས་བསྒྲགས། ཡུཀ་རེན་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཛེ་ལེན་སི་ཀིས་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཐོངས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས།།
ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་དཔུང་འཐབ་འཁྲུག་ལ་ཞུགས་ནས་ར་ཤི་ཡར་ཕན་ཐོགས་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་མིན་དེ་དམག་སྦྱོང་ཡག་པོ་སྤྲོད་ཐུབ་མིན་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་དང་ར་ཤི་ཡའི་དམག་དཔུང་ཟླ་སྒྲིལ་བྱེད་ཐུབ་མིན་ལ་རག་ལས་པ་རེད། བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་གིས་ར་ཤི་ཡའི་མཚོན་ཆ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་མ་མྱོང་བ་དང་སྐད་བརྡ་མ་འཕྲོད་པར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཤས་ཆེ། བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་མི་དེ་རྣམས་ཐེངས་དང་པོར་རང་ཡུལ་ནས་ཕྱི་ལ་སྐྱོད་ཀྱི་ཡོད་པས་ར་ཤི་ཡའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་དམག་མིའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་སོགས་མིག་གིས་མཐོང་ཚེ། བྱང་ཀོ་རི་ཡ་ཅི་ཙམ་རྗེས་སུ་དང་དབུལ་ཕོངས་ཡིན་པ་ངོས་ཟིན། ཁོ་ཚོས་འཐབ་འཁྲུག་མ་བརྒྱབ་པར་ཡུཀ་རེན་ལ་མགོ་བཏགས་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་འགྲོ་སྲིད། ལྷག་པར་དུ་ར་ཤི་ཡའི་དམག་གིས་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དཔུང་གྲོགས་རྣམས་མདུན་དུ་བཏང་སྟེ་བསད་རྨས་ཚབས་ཆེན་བྱུང་ན་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་དམག་གིས་འཐབ་འཁྲུག་མ་བརྒྱབ་པར་འབྲོས་སྲིད་ཅེས་བཤད་འདུག
བྱང་ཀོ་རི་ཡ་དང་ར་ཤི་ཡ་གཉིས་ཀས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་དམག་དཔུང་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་ཡུཀ་རེན་ལ་འཐབ་འཁྲུག་རྒྱག་གི་ཡོད་ཅེས་ངེས་གཏན་མ་བྱས་མོད། འོན་ཀྱང་༢༠༢༤་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༦་པའི་ནང་ཕུ་ཊིན་དང་ཀིམ་ཇོང་ཨུན་གྱིས་གཉིས་མོས་རྒྱལ་སྲུང་གྲོས་མཐུན་ཞིག་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་གང་ལ་ཕྱིའི་བཙན་འཛུལ་བྱུང་ན་ཅིག་ཤོས་དེ་དཔུང་གྲོགས་སུ་ཡོང་དགོས་ཞེས་འཁོད། ཕྱི་ཟླ་༨་པའི་ཚེས་༦་ཉིན་ཡུཀ་རེན་གྱིས་ར་ཤི་ཡའི་ཀོར་སི་ཀ་མངའ་ཁུལ་དུ་དམག་དྲངས་ནས་ས་ཆ་བླངས། དེར་བརྟེན་ར་ཤི་ཡའི་གཞུང་གིས་གཉིས་མོས་རྒྱལ་སྲུང་གྲོས་མཐུན་གྱི་འབྲུ་དོན་ལྟར་བྱང་ཀོ་རི་ཡ་དཔུང་གྲོངས་སུ་བོས། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མར་ར་ཤི་ཡ་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་སྔ་རྗེས་སུ་གཉིས་མོས་རྒྱལ་སྲུང་གྲོས་མཐུན་ལ་དག་བཅོས་བྱས། བྱང་ཀོ་རི་ཡས་ར་ཤི་ཡར་དཔུང་གྲོགས་བཏང་བར་རྒྱ་ནག་འཐད་པ་མེད་ཀྱང་དགག་པ་མ་བརྒྱབ།།
ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༡༤་ཉིན་ཡུ་རོབ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ར་ཤི་ཡས་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་མ་བྱས་གོང་དུ་ཡུཀ་རེན་གྱི་ས་ཆ་ཕྲོགས་ཟིན་པ་རྣམས་གཏན་དུ་བདག་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཐབས་སུ་འབད། ད་ལོའི་དབྱར་དཀྱིལ་ནས་ར་ཤི་ཡའི་དམག་གིས་འགོག་རྒོལ་ཁོ་ན་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཀོ་རི་ཡས་དཔུང་གྲོགས་འབྱོར་བའི་རྗེས་སུ་ཡུཀ་རེན་ལ་ཕར་རྒོལ་བྱས་ནས་སྤྱི་ལེ་༡༡༠༠་ལྷག་བརྒལ། ཨ་རི་དང་ཡུཀ་རེན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་ར་ཤི་ཡ་དང་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་མཉམ་འབྲེལ་དམག་དཔུང་གིས་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་མི་རྣམས་ཀོར་སི་ཀ་མངའ་ཁུལ་ནས་མཐར་སྤྲོད་གཏོང་སྲིད་ཅེས་བློ་འཚབ་བྱ་དགོས་པར་གྱུར། སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་འཕོ་འགྱུར་མ་སོང་གོང་དུ་ཡུཀ་རེན་ལ་མཚོན་ཆ་དང་དམག་དོན་རོགས་དངུལ་གང་ཐུབ་སྤྲད། མ་མཐར་ཡང་ཡུཀ་རེན་གྱིས་ལོ་གཅིག་ལ་ར་ཤི་ཡར་འཐབ་འཁྲུག་རྒྱག་ཐུབ་པ་ཞིག་ཏུ་སྒྱུར་གྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
ར་ཤི་ཡ་དང་ཡུཀ་རེན་གཉིས་ཀས་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་མ་བྱས་པར་དམག་འཁྲུག་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་དཀའ་བར་སྣང་། ད་ལྟའི་བར་དུ་ཉུང་མཐར་ཡང་ར་ཤི་ཡའི་དམག་མི་འབུམ་༦་ལྷག་བསད་རྨས་བྱུང་བ་དང་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་མི་ཁྲི་ཚོ་༨་ལྷག་བསད་རྨས་བྱུང་། དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་སྲུང་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་དམག་སྤྱི་ཊོ་ཎི་ར་ཌ་ཀིན་(Tony Radakin)་གྱིས་བི་བི་སི་གསར་ཁང་ལ་ཉིན་ལྟར་ར་ཤི་ཡའི་དམག་མི་༡༥༠༠་རེ་བསད་རྨས་འབྱུང་གི་འདུག་ཅེས་བཤད་ཅིང་། ར་ཤི་ཡ་དང་ཡུཀ་རེན་ལ་མཚོན་ཆ་དང་དམག་དོན་འགྲོ་གྲོན་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་རུང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་དམག་མི་མེད་པར་འཐབ་འཁྲུག་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱག་ཐབས་བྲལ། ཡུཀ་རེན་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་དམག་མི་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དང་བླངས་དམག་མི་ཁྲི་ཚོ་རེ་ཟུང་ལས་མེད། ར་ཤི་ཡར་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་དམག་དཔུང་དང་གླ་ཕོགས་ཆེན་པོ་སྤྲད་ནས་བལ་ཡུལ་དང་སིངྒ་ལ། རྒྱ་དཀར་ནག ལྷོ་ཨ་མི་རི་ཀ་དང་དཀྱིལ་ཤར་ས་ཁུལ། ཨ་ཧྥི་རི་ཀ་སོགས་ཀྱི་གླས་དམག་ལས་མེད་པས་ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་དམག་འཁྲུག་མཚམས་འཇོག་མ་བྱས་ཐབས་མེད་དུ་འགྱུར་སྲིད་དོ།།
གླེང་སྟེགས།