༄༅།། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་འགྲེལ་བཤད་མེད་པར་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་བོད་པ་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་མངའ་ཁོངས་སུ་ཚུད་པའི་ཝ་ལུང་བ་སོགས་ལ་དུས་རབས་མང་པོར་ཕན་ཚུན་གཉེན་སྒྲིག་གི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་ཚུགས་ཡོད་པ་བཀག་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་ཟླ་༡༡་པའི་ཚེས་༤་ཉིན་ཌིབ་ལོ་མེ་ཊི་(The Diplomat)་དུས་དེབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། བལ་ཡུལ་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བི་ར་ཏ་ན་གྷར་གྱི་བལ་པོ་སྐྱེས་པ་ཞིག་དང་པེ་ཅིང་གི་རྒྱ་མོ་ཞིག་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཀྱང་འགོག་རྐྱེན་མེད་པ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གི་ཁུན་མིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེས་པ་ཞིག་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ཀ་ཐ་མན་རྡུའི་བལ་པོའི་བུད་མེད་ཅིག་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཀྱང་ཁྲིམས་འགལ་མིན་ཞིང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རང་གི་སྤྱི་དམངས་ཚོས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་དང་ས་མཚམས་བརྒལ་ནས་ཐག་རིང་གི་མི་ལ་གཉེན་སྡེབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་འགལ་ཟླ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་པའི་གནས་ཚུལ་མཐོང་ཐོས་དཀོན།།
བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་ལ་མོ་ཕར་རྒྱབ་ཚུར་རྒྱབ་ཏུ་འཚོ་གནས་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་པ་དང་ཝ་ལུང་བ་སོགས་ལ་མི་རབས་མང་པོར་གཉེན་སྒྲིག་གི་འབྲེལ་བ་ཚུགས་ཏེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཞིག་ཡོད་པ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ་འགོག་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། ཉེ་ཆར་ཌིབ་ལོ་མེ་ཊི་དུས་དེབ་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་ཝ་ལུང་ས་གནས་ཀྱི་གྷོ་ལ་གྲོང་ཚོར་བསྐྱོད། གནའ་སྔ་མོ་ནས་གྲོང་ཚོ་དེའི་མི་ཚོས་བོད་པ་ཚོར་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་དར་ཡོད་མོད། ལོ་ཤས་སྔོན་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་བོད་པ་དང་ཝ་ལུང་བ་སོགས་ཀྱིས་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་མི་ཆོག་ཅེས་སྲིད་ཇུས་གསར་པ་ཞིག་ལག་ལེན་བསྟར། ཝ་ལུང་གྷོ་ལ་གྲོང་ཚོར་དུད་ཁྱིམ་༥༥་ཡོད་པ་དང་ཤར་པ་ཆོས་འཕེལ་ཞེས་པ་ཞིག་ལ་ཆུང་མ་༤་ཡོད་པ་སྟེ། ཆུང་མ་དང་པོ་དེ་༡༩༦༢་ལོར་བོད་ནས་བསུས་པའི་བོད་མོ་ཞིག་རེད་ཅེས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག
ཌིབ་ལོ་མེ་ཊི་དུས་དེབ་ཀྱི་གསར་འགོད་པས་མུ་མཐུད་དུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། དེང་སྐབས་བལ་པོའི་སྤྱི་དམངས་སུ་གྱུར་པའི་ཝ་ལུང་བའི་བུད་མེད་རྣམས་བོད་ལ་མནའ་མར་འགྲོ་མི་ཆོག་པ་དང་བོད་པ་ཚོས་ཝ་ལུང་སོགས་ནས་ཕོ་གསར་རྣམས་མག་པར་ལེན་མི་ཆོག་པའི་བཀག་འགོག་ཆེ་རུ་ཕྱིན་འདུག ༢༠༠༨་བར་དུ་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་མི་ཚོས་ཕན་ཚུན་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ཀྱང་འགོག་རྐྱེན་མེད་པ་དང་༢༠༡༢་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཉེན་སྒྲིག་བཀག་འགོག་གི་སྲིད་ཇུས་དེ་ལག་ལེན་བསྟར་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་། ཤར་པ་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་སྔོན་ཆད་བོད་མོ་རྣམས་བལ་ཡུལ་གྱི་སྐྱེས་པ་ཚོར་གཉེན་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུར་ཤིན་ཏུ་འཐད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བལ་ཡུལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་མིའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ནི་བོད་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་མིའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ལས་ཅུང་ཟད་ཡག་ག་ཡོད་པས་རེད། དེར་བརྟེན་བལ་ཡུལ་གྱི་སྐྱེས་པ་ཚོར་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་མཁན་བོད་མོ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཀྲལ།།
ཤར་པ་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་མུ་མཐུད་དུ་གསར་འགོད་པར་གླེང་མོལ་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཡར་རྒྱས་བཏང་སྟེ་བལ་ཡུལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་གྲོང་གསེབ་ཁག་ལས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་གྲོང་གསེབ་ཁག་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་འདུག བལ་ཡུལ་ནས་བོད་ལ་དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལས་ཀྱང་བོད་ནས་བལ་ཡུལ་དུ་དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་མང་དུ་ཕྱིན་འདུག ཝ་ལུང་གྷོ་ལ་གྲོང་ཚོའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་རེའི་ཉེར་མཁོའི་དངོས་ཟོག་རྣམས་བོད་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་པའི་རྒྱ་ཡིག་ལས་རྟགས་ཅན་ཤ་སྟག་རེད། བལ་ཡུལ་གྱི་མངའ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཁྲོམ་ར་ཡོངས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་ཁྱབ་འདུག པྲོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་རྗེས་སུ་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་མི་མང་གིས་ས་མཚམས་ཕར་ནང་ཚུར་ནང་དུ་གནས་པའི་གཉེན་ཚན་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུའང་དཀའ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་སོང་ཟེར།།
༢༠༡༩་ལོར་ཞིས་ཅིན་ཕིང་བལ་ཡུལ་དུ་འཚམས་འདྲིར་བསླེབས་པའི་སྐབས་
བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་མི་དམངས་རྣམས་ཆོས་ལུགས་ནང་པ་དང་སྐད་ཡིག་ནི་བོད་སྐད་ཡིན་རུང་གཉེན་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཆེ། ༢༠༡༩་ལོར་ཞིས་ཅིན་ཕིང་(Xi Jinping)་བལ་ཡུལ་དུ་འཚམས་འདྲིར་བསླེབས་པའི་སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བལ་བཟའ་ཁབ་ཏུ་བཞེས། རྒྱ་ནག་གི་བཙུན་པ་ཤོན་ཙང་ལུམྦི་ནི་ཚལ་དུ་གནས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་པ་རེད། རྒྱ་ནག་དང་བལ་ཡུལ་གཉིས་ལ་གཉེན་ཚན་དང་ཆོས་རིག་གི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཚུགས་ཡོད་ཅེས་བསྒྲགས། ༡༩༦༠་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཀྲུག་ཨེན་ལེས་རི་བོ་ཧི་མ་ལ་ཡ་ང་ཚོའི་བར་དུ་དགུང་ལ་ཟུག་ཀྱང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཛའ་འབྲེལ་འགོག་མ་ཐུབ་པ་རེད་ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས། འོ་ན་ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གིས་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་མི་མང་གིས་ཕན་ཚུན་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་མི་ཆོག་ཅེས་བཀག་འགོག་བྱེད་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ།།
ཕྱི་ཟླ་༡༠་པའི་ཚེས་༡༩་ཉིན་བོད་ཀྱི་བསྐྱར་ཞིབ་དུས་དེབ་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་དམག་གིས་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་ཧུམ་ལ་རྫོང་གི་བལ་པོའི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཁག་གི་མཆོད་བཤམས་ནང་དུ་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་སྒྲིག་གཤོམ་བྱེད་མི་ཆོག་ཅེས་བཙན་བཀའ་གཏོང་གི་འདུག ཧུམ་ལ་རྫོང་གི་བྱང་ཕྱོགས་དང་ཁ་སྟོད་ཀྱི་མི་རྣམས་བོད་པའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པས་རྒྱ་ནག་གིས་བལ་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་ཆོས་རིག་དང་མི་རིགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཉེན་ཁ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་མ་ཟད། བལ་ཡུལ་དུ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་ཞིང་། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ལྗོངས་ཀྱི་མི་དམངས་ལ་ཅི་ཙམ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་དོགས་འདྲོག་ལང་གི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་ཐོན་འདུག
བལ་པོའི་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་སྲིད་བློན་ཤར་མ་ཨོ་ལིས་
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བལ་ཡུལ་དུ་གནས་འཁོད་བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བའི་ལས་འགུལ་ཁག་འགོག་ཐབས་སུ་༢༠༡༩་ནས་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་འཇོག་དགོས་ཞེས་ནན་གྱིས་བསྐུལ། སྐབས་དེའི་བལ་པོའི་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་སྲིད་བློན་ཤར་མ་ཨོ་ལིས་(Sharma Oli)་ཆིངས་ཡིག་དེའི་ཟིན་བྲིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་ཀྱང་སྤྱི་དམངས་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་ཁག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་ཁག རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་ནས་དོན་འཁྱོལ་མ་བྱུང་། གལ་སྲིད་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཆིངས་ཡིག་དེ་འཇོག་ཐུབ་ཡོད་ཚེ། ༡༩༩༠་ནས་བལ་ཡུལ་དུ་འབྱོར་བའི་བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་རྒྱ་ནག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་ཆོག་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་གདོན་མི་ཟ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བལ་ཡུལ་དུ་བསླེབས་པའི་བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོར་གནོན་སྡོམ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བལ་བོད་ས་མཚམས་ཀྱི་མི་དམངས་རྣམས་བོད་དང་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་གཅོད་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ལག་ལེན་བསྟར་གྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག