༄༅།། རྒྱ་ནག་ལ་མིའི་སྐྱེ་འཕེལ་ཉམས་ཏེ་༢༠༢༢་དང་༢༠༢༣་གཉིས་ལ་བསྟུད་མར་མི་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡༧་ཉིན་རོ་ཡེ་ཊར་སི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་འགོས་ནས་མི་ལ་འཆི་སྐྱོན་བྱུང་བ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྒོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་རྒུད། རྒྱ་ནག་གི་ན་གཞོན་ཚོར་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་འདོད་མེད་པ་དང་ཕྲུ་གུ་སྐྱེ་འདོད་མེད་པ་བཅས་ལ་ཐུག་ཡོད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་གཞི་གྲངས་ཞིབ་བཤེར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་༢༠༢༣་ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་མི་འབོར་དུང་ཕྱུར་༡༤་ལྷག་ཡོད་པ་དེའི་ཁོངས་ནས་མི་གྲངས་ས་ཡ་༢.༠༨་དམ། ཡང་ན་མི་འབོར་བརྒྱ་ཆ་༠.༡༥་ཉུང་དུ་ཕྱིན་འདུག དེ་ནི་༢༠༢༢་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཁོངས་ནས་མི་གྲངས་༨༥༠༠༠༠་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་མང་བ་རེད་ཅེས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་འདུག ༡༩༦༡་ལོར་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་མུ་གེ་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་བཟུང་། ད་ལྟའི་བར་དུ་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
སྔ་ལོ་གཅིག་པུར་རྒྱ་ནག་གི་འཆི་འདས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་མི་གྲངས་ས་ཡ་༡༡.༡་ཟིན། འདི་ནི་རྒྱ་ནག་ལ་༡༩༦༦་ནས་༧༦་བར་དུ་ལངས་པའི་ལོ་བཅུའི་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་དུས་སྐབས་ཏེ། ༡༩༧༤་ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་འཆི་འདས་གྲངས་ཚད་མང་ཤོས་སུ་གྱུར། ༢༠༢༣་ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྲུ་གུ་ས་ཡ་༩.༠༢་བཙས་ཀྱང་སྐྱེ་འཕེལ་གྱི་གྲངས་ཚད་བརྒྱ་ཆ་༥.༧་ལ་མར་ཆག ༢༠༢༢་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྐྱེ་འཕེལ་གྲངས་ཚད་བརྒྱ་ཆ་༦.༧༧་ཡིན་ཞིང་། དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་༨༠་པ་ནས་༢༠༡༥་བར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཟའ་ཚང་རེར་ཕྲུ་གུ་གཅིག་ལས་སྐྱེ་མི་ཆོག་པའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ལག་ལེན་བསྟར། རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འགྱུར་བཅོས་དང་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་ཕྱེ་ནས་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་ཞིང་པ་ས་ཡ་མང་པོ་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད། གྲོང་གསེབ་ནས་ཡོང་བའི་ཞིང་པ་ཚོར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཐེམ་ཐོ་མེད་པར་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་དང་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་འདྲ་མཉམ་མ་ཐོབ། གྲོང་གསེབ་ནས་ཡོང་བའི་ཕ་མ་ངལ་རྩོལ་བའི་ཕྲུ་གུ་ཚོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་མ་ཚུད་པར་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ཕྲུ་གུ་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དཀའ་ངལ་ཇེ་ཆེར་སོང་།།
ཨ་རིའི་མཱི་ཆི་གྷན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སྐྱེ་འཆི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཀྲུག་ཡུན་གྱིས་ང་ཚོས་སྐྱེ་ནུས་དམའ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་བྱུང་བ་རྣམས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་མཐོང་ཐོས་བྱུང་བ་ལྟར་སྐྱེ་ནུས་ཉམས་པ་སླར་གསོ་བྱ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་ཞེས་བསྟན། ༢༠༢༣་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་ན་གཞོན་ལས་མེད་པའི་གྲངས་ཚད་མཐོ་ཤོས་སུ་བསླེབས་པ་དང་ཤེས་ཡོན་ཅན་གྱི་ལས་བྱེད་པའི་གླ་ཕོགས་ཆག རྒྱ་ནག་གི་ཁྱིམ་ཚང་ཁག་གིས་དངུལ་སྒོར་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་ཁང་པོ་ཉོས་ནས་མ་རྩ་བཙུགས་ཡོད་ཀྱང་ས་ཁང་ཚོང་ལས་རྣམས་མ་རྩ་བརྡིབས། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ལས་རྩོལ་བ་དང་དངོས་ཟོག་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཇེ་ཉུང་དང་རྒན་རྒོན་ལྟ་སྐྱོང་གི་འགྲོ་གྲོན་ཇེ་ཆེ། བགྲེས་སོང་རྒས་ཕོགས་སྤྲོད་དགོས་ས་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་བུ་ལོན་འོག་ཏུ་ཚུད། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་བ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་མ་རྩ་བཙུགས་ནས་ཚོང་ལས་གཉེར་གྱི་ཡོད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་ཝི་ཏེ་ནམ་དང་རྒྱ་གར། ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་མེག་སི་ཀོ་སོགས་ལ་སྤོས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་ལས་རྩོལ་བ་ཚོར་ལས་ཀ་མ་རག
ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡༧་ཉིན་ཧྥོར་བྷེ་སི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ༢༠༢༣་ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྲུ་གུ་བཙས་པ་ལས་ཀྱང་ཤི་བའི་གྲངས་འབོར་འབུམ་༧་མང་བ་བྱུང་ཞིང་། བྷུ་ལུམ་བྷག་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་ན་ནིང་ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་མི་གྲངས་འཆི་འདས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་མང་བ་བྱུང་དོན་ནི་ལོ་མགོ་དེར་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཁྱབ་ནས་མི་ལ་འཆི་སྐྱོན་ཕོག དེའི་སྟབས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འཆི་འདས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་འཕར་བ་ཡིན་ཤས་ཆེ་ཞེས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་འགོས་ནས་མི་ཅི་ཙམ་ཤི་ཡོད་མེད་གསལ་བསྒྲགས་མ་བྱས་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལ་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཁྱབ་ནས་མི་ལ་འཆི་སྐྱོན་འཕོག་རྒྱུ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཉིན་ལྟར་མི་ཅི་ཙམ་ཤི་མིན་དང་མི་ཅི་ཙམ་ལ་ནད་དུག་འགོས་ཡོད་མེད་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་བཞག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་སྤྲད་པའི་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་མི་གྲངས་༡༢༡༨༩༣་ལ་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་འགོས་ནས་ཤི་སོང་ཞེས་འཁོད།།
༢༠༢༢་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༢་པ་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་སླར་ཡང་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཁྱབ་རྒྱུ་མགོ་བརྩམས། ༢༠༢༣་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་མཚམས་སུ་ཟླ་བ་གཅིག་གི་ནང་དུ་མི་ཁྲི་ཚོ་༦་ཡས་མས་ཤིག་ཤི་སོང་ཞེས་བསྒྲགས། ནེའུ་ཡོཀ་དུས་བབ་ཚགས་པར་གྱིས་༢༠༢༢་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༢་པ་ནས་༢༠༢༣་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༢་པའི་བར་དུ་རྒྱ་ནག་ཏུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་༡་ནས་ས་ཡ་༡་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ལ་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་འགོས་ནས་ཤི་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་འདུག་ཅེས་ཚོད་དཔག་བྱས་ཤིང་། ཨ་རིའི་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཧོང་ཀོང་དང་ཨ་མི་རི་ཀའི་ཚན་རིག་པ་ཚོས་༢༠༢༢་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༢་པ་ནས་༢༠༢༣་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༢་པའི་བར་དུ་རྒྱ་ནག་ཏུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་༡.༤༡་ལ་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་འགོས་ནས་ཤི་ཡོད་པའི་སྙན་ཐོ་བཏོན་པ་ལུང་དྲངས། འདས་པའི་ལོ་མང་རིང་རྒྱ་ནག་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་མང་ཤོས་ཡིན་རུང་སྔ་ལོ་རྒྱ་གར་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་མང་ཤོས་སུ་གྱུར་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་༢༠༥༠་ཐམ་པའི་མཚམས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་དུང་ཕྱུར་༡་དང་ས་ཡ་༩་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་༢༠༡༩་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་སྔོན་དཔག་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་ལྡབ་གསུམ་ལྷག་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཚོད་དཔག་བྱས་འདུག
༢༠༢༣་ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་ལོ་ན་༦༠་དང་དེའི་ཡན་ཆད་དུ་སོན་པའི་མི་གྲངས་དུང་༣་མ་ཟིན་ཙམ་ཞིག་འདུག རྒན་རྒོན་གྱི་གྲངས་འབོར་དེས་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱིའི་མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་༢༡.༡་ཟིན། ༢༠༢༢་ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་ལོ་ན་༦༠་དང་དེའི་ཡན་ཆད་དུ་སོན་པའི་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་༢་དང་བྱེ་བ་༨་ལྷག་འདུག འདས་པའི་ལོ་གཅིག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་རྒན་རྒོན་མི་འབོར་ས་ཡ་༡༧་མ་ཟིན་ཙམ་ཞིག་འཕར། ༢༠༣༥་ལོར་རྒྱ་ནག་གི་རྒན་རྒོན་མི་འབོར་དུང་ཕྱུར་༤་ཟིན་རྒྱུ་དང་སྐབས་དེར་རྒས་ཕོགས་སྤྲོད་ཐུབ་རྒྱུ་མ་རེད་ཅེས་རྒྱ་ནག་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག ལོ་ན་༥༧་ལ་སོན་པའི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཞིང་པ་ཀྲུའུ་གོ་ཕིང་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་ང་ཚོར་ལོ་རེར་ཡོང་འབབ་རྒྱ་སྒོར་ཁྲི་ཚོ་༢་ལས་མེད། ང་ལོ་༦༠་ཐམ་པར་བསླེབས་ན་ཟླ་བ་རེར་རྒས་ཕོགས་རྒྱ་སྒོར་༡༦༠་རེ་རག་གི་རེད། རྒས་ཕོགས་དེས་གཏན་ནས་འདང་རྒྱུ་མིན་པ་དང་ཁྱིམ་ཚང་ལ་བསགས་དངུལ་ཅི་ཡང་མེད། ལོ་ན་རྒས་དུས་ཕྲུ་གུས་ཚོས་ལྟ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་རེ་ལྟོས་འཆང་ཡོད་ཅེས་གསར་འགོད་པར་གླེང་མོལ་བྱས་འདུག
ལོ་ན་༣༦་ལ་སོན་པའི་པེ་ཅིང་གི་དྲྭ་རྒྱའི་བཟོ་ཚོང་ལས་ཁང་ཞིག་གི་འཕྲུལ་རྩལ་བ་ཝང་ཝེ་ཏུང་ཞེས་པ་ཞིག་གིས་ང་དང་ཆུང་མ་གཉིས་ལ་ཕྲུ་གུ་གཉིས་པ་ཞིག་སྐྱེ་འདོད་མེད། སྲིད་གཞུང་གིས་ཁེ་ཕན་ཅུང་ཟད་རེ་སྤྲོད་སྲིད་ཀྱང་མི་མང་ལ་ཕྲུ་གུ་སྐྱེ་རུ་འཇུག་རྒྱུའི་སྐུལ་ལྕག་ཐེབས་མི་ཐུབ། ཕྲུ་གུ་སྐྱེ་ཡི་མེད་པ་ནི་ཁེ་ཕན་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ཅིག་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ཞིག་མ་རེད་ཅེས་བསྟན། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཕྲུ་གུ་གསོ་སྐྱོང་དང་སློབ་ཡོན་གྱི་འགྲོ་གྲོན་ཆེ་དྲགས་པ། དེ་བཞིན་སློབ་ཆེན་ཐོན་པའི་རྗེས་སུ་འོས་འཚམས་ཀྱི་ལས་ཀ་མ་རག་པ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་བུད་མེད་ཚོའི་ཤེས་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཏེ་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཨ་མ་བྱ་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ཆེད་ལས་གཉེར། ཁོ་ཚོས་ཕྲུ་གུ་མ་བཙས་པ་དང་གཉེན་སྒྲིག་མ་བྱས་པར་མོ་ཧྲེང་དུ་བསྡད། རྒྱ་ནག་གི་བཟའ་ཚང་རེ་ཕྲུ་གུ་གཅིག་ལས་སྐྱེ་མི་ཆོག་པའི་དུས་སུ་བུ་བདམས་ཏེ་ཕོ་མོའི་གྲངས་འབོར་ཆ་མཉམ་མེད་པ་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
སྔ་ལོ་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་བུད་མེད་ཚོས་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ནས་ཕྲུ་གུ་བཙས། ཁྱིམ་ཚང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་དགོས་པ་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅེས་གཏམ་བཤད་བྱས་ཤིང་། རྒྱ་ནག་གི་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་དང་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ཕྲུ་གུ་སྐྱེད་སྲིང་གི་གུ་སེང་། ཁང་གླའི་རོགས་དངུལ་སོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྤྲོད་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་བྱས་ཀྱང་འགྲོ་གྲོན་མེད་པར་འཆར་གཞི་དེ་རྣམས་ལག་བསྟར་མ་ཐུབ། ནང་སོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་ཞིག་གིས་བཟའ་ཚང་ཚོས་ཕྲུ་གུ་གཉིས་པ་ཞིག་སྐྱེས་ན་རྒྱ་སྒོར་༢༠༠༠་དང་ཕྲུ་གུ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་སྐྱེས་ན་རྒྱ་སྐོར་༥༠༠༠་རེ་སྤྲད། བུད་མེད་ཚོར་ཟླ་བ་༢་ནས་༣་ཙམ་གྱི་ཕོགས་ཡོད་གུང་སེང་འཐོལ་པ་སྤྲོད་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས། ནན་ཅིང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་མི་འབོར་ཞིབ་འཇུག་སློབ་དཔོན་དང་སློབ་ཆེན་དེའི་གཙོ་འཛིན་གཞོན་པ་ཡོན་ཞིན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ནི་ཟློག་ཐབས་མེད་པའི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་དཀའ་ངལ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀྲལ།།