ཅིའི་ཕྱིར་སི་རི་ཡར་བསྐྱར་དུ་ནང་འཁྲུག་ལངས་པ་རེད།

༢༠༢༤།༡༢།༠༢

ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་།

༄༅།། དཀྱིལ་ཤར་ས་ཁུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་སི་རི་ཡར་ནང་འཁྲུག་ལངས་ཏེ་ལོ་༡༣་ཕྱིན་པའི་སྐབས་འདིར་སླར་ཡང་གྱེན་ལོག་པ་ཚོར་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་ནས་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་བླངས། ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༢་ཉིན་རོ་ཡེ་ཊར་སི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཁ་སང་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ར་ཤི་ཡ་དང་སི་རི་ཡའི་གནམ་དམག་གིས་གྱེན་ལོག་པའི་ལག་ཏུ་ཤོར་བའི་ཨིཌ་ལིབ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྒོལ་རྡུང་བྱས་ནས་མི་༢༥་བསད། སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་དས་(Bashar al Assad)་གྱེན་ལོག་པ་རྣམས་རྩ་མེད་གཏོང་ངེས་ཡིན་ཞེས་ངར་སྐད་བསྒྲགས། གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་གིས་ཉིན་ཤས་གོང་དུ་གྱེན་ལོག་པའི་ལག་ཏུ་ཤོར་པའི་གྲོང་རྡལ་ཁག་ཅིག་ཕྱིར་ལེན་ཐུབ་ཡོད་ཟེར། སི་རི་ཡ་དང་ཏུར་ཀིའི་ས་མཚམས་སུ་ཆགས་པའི་ཨིཌ་ལིབ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་མི་གྲངས་ས་ཡ་༤་ལྷག་གུར་ཕུབ་ནས་བསྡད་ཡོད་ཅིང་། སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་དང་དེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ར་ཤི་ཡའི་དམག་གིས་གྱེན་ལོག་པའི་ས་གནས་ཁག་དམིགས་འབེན་དུ་བཟུང་ནས་རྒོལ་རྡུང་བྱ་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་རུ་སོང་།།

སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པའི་ཁོངས་སུ་ཚོགས་པ་འགའ་ཞིག་འདུས། ཏུར་ཀི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་། གྱེན་ལོག་པའི་གྲས་སུ་ཧ་ཡ་ད་དཱ་རིར་ཨལ་ཤམ་ཞེས་པའི་ཁ་ཆེའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཨ་རི་དང་ར་ཤི་ཡ། ཏུར་ཀི་དང་དེ་མིན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཏུ་ངོས་ལེན་བྱས་འདུག ༢༠༢༠་ནས་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་དང་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་ས་ཆ་བཅད་བཟུང་བྱས་ཡོད་པའི་ས་མཚམས་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་ཐེབས། ཉེ་ཆར་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་ཨིཌ་ལིབ་ཞིང་ཆེན་ཧྲིལ་པོ་ཕྲོགས་པ་དང་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་མཚན་མོར་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་དཔུང་འཇུག་བྱས་ནས་གཞུང་དམག་རྣམས་མཐའ་རུ་བསྐྲད། གྱེན་ལོག་པའི་དཔུང་འཇུག་སྐབས་སུ་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་ལ་བསད་རྨས་ཚབས་ཆེན་ཕོག གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ར་ཤི་ཡའི་གཞུང་གིས་སི་རི་ཡར་འགྲེམ་འཇོག་བྱས་ཡོད་པའི་དམག་དཔུང་སྤྱི་ཁྱབ་བཀོད་འདོམས་པ་དམག་སྤྱི་སར་གྷེ་ཀི་སེལ་(Sergei Kisel)་གནས་དབྱུང་བཏང་ནས་ཉེས་ཆད་བཅད།།

ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༡་ཉིན་མཉམ་འབྲེལ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། གྱེན་ལོག་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་ལ་དཔུང་འཇུག་བྱས་པ་དང་རྒྱལ་ས་ཌ་མ་སི་ཀར་དཔུང་སྐྱོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་སྐད་བརྒྱབ། ཡིན་ནའང་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་གིས་གྱེན་ལོག་པ་ཚོར་འགོག་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མཐོང་ཐོས་དཀོན། ༢༠༡༡་ལོར་སི་རི་ཡའི་མི་དམངས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་དའི་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ནས་ནང་འཁྲུངས་མགོ་བརྩམས། ༢༠༡༦་ལོར་ར་ཤི་ཡ་དང་ཨི་རན་གཉིས་ཀྱིས་སི་རི་ཡའི་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་དའི་གཞུང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནས་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ས་མ་ཟིན། ཕྱིས་སུ་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་སི་རི་ཡའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ཅིག་བཟུང་སྟེ་ནང་འཁྲུག་འཇམ། གཟའ་མཇུག་དེར་སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོ་སླར་ཡང་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསླེབས།།

སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོར་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་དའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོ་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་པའམ། ཡང་ན་དམག་འཁྲུག་གི་ནང་དུ་ཚུད་དེ་སི་རི་ཡར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་ཐུག་ཡོད་པ་སྟེ། ཨི་སི་རལ་གྱིས་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་འཇབ་དམག་ཤོག་ཁག་དང་པ་ལི་སི་ཐན་གྱི་ཧ་མ་སི་ཤོག་ཁག་ལ་དམག་བརྒྱབ་ནས་ཨི་རན་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་ཡུལ་ཤོག་ཁག་དེ་དག་ཆམ་ལ་ཕབ། དེ་བཞིན་ར་ཤི་ཡས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཡུཀ་རེན་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་སི་རི་ཡའི་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་ཌའི་གཞུང་ལ་སྔར་བཞིན་སྲུང་སྐྱོབ་མ་ཐུབ། ཨ་རིའི་འདེམས་ཐོན་སྲིད་འཛིན་ཌོ་ནལ་ཊམ་གྱིས་ཨི་རན་ལ་སྲིད་ཇུས་མཁྲེགས་པོ་འཛིན་རྒྱུའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་བཅས་ཀྱིས་སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་གོ་སྐབས་བཟུང་ནས་གཞུང་དམག་ལ་ཕར་རྒོལ་གྱི་དམག་འཁྲུག་བསླངས། ར་ཤི་ཡ་དང་ཨི་རན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་ན་སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་ཌའི་སྲིད་གཞུང་མགོ་རྟིང་སློག་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཆེ།།

སྔོན་ཆད་སི་རི་ཡར་བཅའ་སྡོད་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་ཐ་མ་རོ་བྷར་ཊི་ཧྥོར་ཌིས་(Robert Ford)་གསར་འགོད་པར་བཤད་པ་ལྟར་ན། ཨི་སི་རལ་གྱིས་ཟླ་བ་མང་པོར་སི་རི་ཡ་དང་ལེ་བྷ་ནན་གྱི་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་ཤོག་ཁག་ལ་རྒོལ་རྡུང་བྱས་ནས་དམག་འཁྲུག་བརྒྱབ། དེར་བརྟེན་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་འུ་ཐུག་སྟེ་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མར་མེ་འཕེན་མཚམས་འཇོག་གི་གྲོས་མཐུན་འཇོག་དགོས་བྱུང་ཞིང་། སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་གཞུང་དམག་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་པའི་དུས་སུ་གློ་བུར་དུ་རྒོལ་རྡུང་བྱས་པ་རེད་ཅེས་བཀྲལ། སི་རི་ཡའི་ནང་འཁྲུག་དུས་སུ་མི་མང་ས་ཡ་༦་དང་འབུམ་༨་ལྷག་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ། ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་བྲོས། སི་རི་ཡའི་ས་ཁྱོན་བརྒྱ་ཆ་༣༠་ཡས་མས་ཤིག་གྱེན་ལོག་པའི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཏུ་ཚུད། ཨ་མི་རི་ཀས་དམག་མི་༩༠༠་སི་རི་ཡའི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བཀྲམ་ནས་ཁ་ཆེ་རྒྱལ་ཁམས་བསྐྱར་ལངས་མི་ཐུབ་པའི་ཁ་གནོན་དུ་བཞག སྐབས་འགར་ཨ་རི་དང་ཨི་སི་རལ་གྱི་གནམ་དམག་གིས་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་དང་ཨི་རན་གྱི་ཕྱོགས་གཏོགས་ཡུལ་དམག་གི་དཔུང་སྡེ་ཁག་ལ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག

ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༡་ཉིན་ཕྱི་སྲིད་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། སི་རི་ཡའི་ནང་འཁྲུག་ཚབས་ཆེ་བའི་སྐབས་དེར་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་ཆད་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་གཞུང་དམག་གིས་བཟུང་བ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་གྱེན་ལོག་པས་བཟུང་། ར་ཤི་ཡའི་གནམ་དམག་དང་ལེ་བྷ་ནན་གྱི་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་ཤོག་ཁག་གིས་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་དའི་གཞུང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས། ༢༠༡༦་ལོར་སི་རི་ཡའི་གཞུང་གིས་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ནས་གྱེན་ལོག་པ་རྣམས་ཨིཌ་ལིབ་ཞིང་ཆེན་དུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ནས་བསྡད། ད་ལྟ་ར་ཤི་ཡ་དང་ཧི་ཛི་བྷུ་ལ་ཤོག་ཁག་གིས་སི་རི་ཡའི་གཞུང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་བཞག་པ་མིན་རུང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་སྔར་བཞིན་སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོ་ཕམ་ཐུབ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་མེད། སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་གི་ནང་ཁུལ་དུའང་ཤོག་ཁག་ཆད་ནས་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་མ་བྱུང་། ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་ཤོར་བའི་རྗེས་སུ་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་ད་དང་བཟའ་མི་རྣམས་ར་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ས་མོ་སི་ཀོར་བྲིས་པ་རེད་ཅེས་སྐད་ཆ་ཞིག་ཁྱབ།།

སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་ད་དང་བཟའ་མི་རྣམས་ར་ཤི་ཡར་བྲོས་པ་རེད་ཟེར་བ་བདེན་མི་སྲིད་ཀྱང་སི་རི་ཡའི་སྲིད་གཞུང་དེ་བརྟན་པོ་ཞིག་ཡིན་མིན་ཤེས་རྟོགས་མི་ཐུབ། སི་རི་ཡའི་གྱེན་ལོག་པ་ཚོས་ཨ་ལེ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཧ་མ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཐའ་འཁོར་དུ་ཆགས་པའི་གྲོང་གསེབ་ཁག་བླངས་ཟིན་པ་བདེན་པར་སྣང་། འོན་ཀྱང་སི་རི་ཡའི་ས་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་མེད་པས་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་ཤེས་དཀའ། གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ཨི་རན་དང་ཏུར་ཀིའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་གཉིས་རྒྱལ་ས་ཨན་ཀ་རར་ཐུག་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱ་འཆར་ཡོད་ཀྱང་ཨི་རན་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་འཕྲལ་དུ་སི་རི་ཡར་བསྐྱོད། ཨི་རན་ལ་སི་རི་ཡའི་ས་ཐོག་ཏུ་དམག་སྒར་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཨི་རན་གྱིས་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་ཤོག་ཁག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནས་མཚོན་ཆ་རོགས་སྐྱོར་སྤྲད། ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་སི་རི་ཡའི་སྲིད་འཛིན་ཨ་ད་ཌའི་སྲིད་གཞུང་མགོ་རྟིང་བསློགས་ན་སྲིད་གཞུང་གསར་པ་དེར་ཏུར་ཀིའི་གཞུང་གིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྲིད་ཅེས་གླེང་།།

ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༡་ཉིན་ནེའུ་ཡོཀ་དུས་བབ་ཚགས་པར་ལ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཨ་རིའི་ཨོཀ་ལོ་ཧོ་མ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཀྱིལ་ཤར་ས་ཁུལ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཇཱོ་ཤི་ཝ་ལན་ཌི་སི་(Joshua Landis)་ཡིས་སི་རི་ཡའི་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་དའི་སྲིད་གཞུང་ལ་ར་ཤི་ཡ་དང་ཨི་རན། ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱ་ཤོག་ཁག་གིས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ནས་གནས་ཐུབ་པ་རེད། ལོ་ཤས་གོང་ནས་ར་ཤི་ཡ་དམག་འཁྲུག་ནང་དུ་ཚུད་པ་དང་ཧི་ཛི་བྷུ་ལཱའི་འགོ་ཁྲིད་བསད། དེང་སྐབས་སྲིད་འཛིན་ཨ་ས་ད་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས། ཨི་སི་རལ་གྱིས་དཀྱིལ་ཤར་ས་ཁུལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བ་རེད་ཅེས་བསྟན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཛ་དྲག་ཚོགས་པའི་སློབ་སྟོན་པ་ཌ་རིན་ཧ་ལི་ཧྥེས་(Dareen Khalifa)་སྔོན་ཆད་ར་ཤི་ཡའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནས་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་གིས་གྱེན་ལོག་པའི་བཙན་ས་ཁག་ལ་རྒོལ་རྡུང་དྲག་པོ་བྱས་པ་རེད། ད་ལྟ་ར་ཤི་ཡའི་རྒྱབ་སྐྱོར་མཐོང་ཐོས་མེད་པ་དང་སི་རི་ཡའི་གཞུང་དམག་ལའང་སྔར་ལྟར་སྟོབས་ཤུགས་མི་འདུག་ཅེས་བཤད་དོ།།