འདས་པའི་ལོ་དེར་ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་བརྒྱ་ཆ་༥༠་མང་དུ་སོང་།

༄༅།། སྔ་ལོ་ཨ་མི་རི་ཀས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༢༣༨་ཀྱི་མཚོན་ཆ་བཙོངས། ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༢༩་ཉིན་རོ་ཡེ་ཊར་སི་གསར་འགྱུར་ལས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་ཕོན་ཆེན་ཞིག་ཕྱིར་ཚོང་བྱས་ཐུབ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་འཁྲུག་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅིང་། རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་རང་གི་གོ་མཛོད་ཁག་གི་མཚོན་ཆ་རྣམས་ཡུཀ་རེན་ལ་སྤྲད་པ་དང་ཨ་མི་རི་ཀ་ནས་མཚོན་ཆ་གསར་པ་ཉོས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་ཨ་མི་རི་ཀས་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་དང་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ནི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱི་དང་ས་གནས་ཀྱི་ཡུན་རིང་གི་བདེ་འཇགས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅེས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ། ཨུ་རུ་སུས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཡུཀ་རེན་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་མཚོན་ཆ་གསར་པ་ཉོ་སྒྲུབ་དང་མཚོན་ཆ་རྙིང་པ་རྣམས་ཡུཀ་རེན་ལ་སྤྲད་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་མགོ་བརྩམས། འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་གཞུག་ཏུ་ཡུཀ་རེན་ལ་བཙན་འཛུལ་མ་བྱུང་བར་དུ་ཡུ་རོབ་གླིང་ལ་དམག་འཁྲུག་ཆེན་པོ་ཞིག་ལངས་མེད་པས་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བས་མཚོན་ཆ་གསར་པ་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག

ཤར་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་པོ་ལན་ཌིས་ཨ་སྒོར་དུ་ཐེར་འབུམ་༡༠་ཐམ་པས་ཨ་རིའི་སྐྱེལ་འདྲེན་བདེ་བའི་ཧེ་མར་སི་(HIMARS)་མེ་སྒྱོགས་ཉོས། འཇར་མན་གཞུང་གིས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༢༩་སྤྲད་ནས་ཨ་རིའི་AIM-120C-8་རྟགས་ཅན་གྱི་འཕུར་མདེལ་ཉོས། ལོ་ཀི་མར་ཊིན་མཚོན་ཆ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ནོར་ཝེའི་ས་ཐོག་ཏུ་ཧེ་མར་སི་མེ་སྒྱོགས་བཟོ་གྲྭ་བཙུགས། ཨ་རིའི་མཚོན་ཆའི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་གིས་སྒྱོགས་མདེལ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་དང་འཕུར་མདེལ་ཕར་ཟློག་མདེའུ་ཁྲི་ཚོ་མང་པོ་བཙོངས། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་ཨ་མི་རི་ཀ་ནས་མཚོན་ཆ་ཉོ་ཐབས་གཉིས་ཡོད་པ་སྟེ། གཅིག་ནི་ཐད་ཀར་ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་བཟོ་ཚོང་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་ཉོ་བའམ། རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ས་ཐོག་ཏུ་བཅའ་སྡོད་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་རྒྱལ་སྲུང་ཚན་པའི་ལས་སྣེ་ཚོར་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་ཨ་མི་རི་ཀའི་མཚོན་ཆ་ཉོ་དགོས། ཨ་མི་རི་ཀའི་མཚོན་ཆ་རྣམས་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་མ་གཏོགས་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག

ཆེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༥༦་སྤྲད་ནས་ཨ་རིའི་F-35་རྟགས་ཅན་གྱི་འཐབ་འཛིང་གནམ་གྲུ་དང་འཕུར་མདེལ་ཉོ་རྒྱུའི་ཐག་བཅད། བྷལ་གྷེ་རི་ཡས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡༥་སྤྲད་ནས་ཨ་རིའི་འཁོར་ལོ་༨་ལྡན་གྱི་འཐབ་འཁོར་མངགས་ཉོ་བྱས་ཤིང་། ནོར་ཝེའི་གཞུང་གིས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡༠་ཐམ་པའི་ཨ་རིའི་དམག་གི་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུ་ཉོས། ལྷོ་ཀོ་རི་ཡས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༥༠་ཐམ་པའི་ཨ་རིའི་F-35་རྟགས་ཅན་གྱི་འཐབ་འཛིང་གནམ་གྲུ་དང་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡༥་སྤྲད་ནས་CH-47F Chinook་དམག་གི་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུ་ཉོ་རྒྱུའི་གན་རྒྱ་བཞག ཉི་ཧོང་གིས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡༠་ཐམ་པས་ཨ་རིའི་E-2D་སྔོན་བརྡ་གཏོང་སྤྱད་དམག་གི་གནམ་གྲུ་ཉོས། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཐེ་ཝན་ལའང་རང་སྲུང་གི་མཚོན་ཆ་བཙོང་རྒྱུ་མང་དུ་བཏང་འདུག ནུབ་ཆིངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་སི་ཊོལ་ཊེན་བྷག་(Jens Stoltenberg)་གིས་ཨ་རི་དང་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་མཚོན་ཆ་གསར་པ་བསྒྲིགས་ནས་ཡུཀ་རེན་ལ་དམག་དོན་རོགས་རམ་མང་དུ་གཏོང་དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པར་མ་ཟད། ཁོང་གིས་ཨེ་ཤི་ཡའི་མངའ་ཁུལ་དུའང་དམག་འཁྲུག་ལང་སྲིད་པའི་དོགས་ཟོན་བྱ་དགོས་པའི་བརྡ་ཞིག་བཏང་འདུག

༢༠༢༣་ལོར་ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་བཟོ་ཚོང་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་ཐད་ཀར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༡༥༧.༥་ལྷག་གི་རིན་འབབ་ཀྱི་མཚོན་ཆ་བཙོངས། ༢༠༢༢་ལོར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༡༥༣.༦་གི་རིན་འབབ་ཀྱི་མཚོན་ཆ་བཙོངས། ༢༠༢༢་ལོར་ཨ་རིའི་གཞུང་བརྒྱུད་ནས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༥༡.༩་དང་༢༠༢༣་ལོར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་༨༠.༩་ཡི་མཚོན་ཆ་བཙོངས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་དོན་བཟོ་ལས་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་འཁྲུག་ལ་མཁོ་བའི་མཚོན་ཆ་བཟོ་སྐྱུན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ནུབ་ཆིངས་ཀྱི་ཚོགས་འཐུས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་ཆེས་དེང་རབས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་རྣམས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་ནས་ཕུགས་གསོག་བྱེད་ཀྱི་འདུག ཡུཀ་རེན་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་ཨུ་རུ་སུས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ལའང་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྲིད་པའི་ཉེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་གྱི་གཞུང་གིས་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་ཨུ་རུ་སུའི་མཚོན་ཆའི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཡུ་རོབ་དང་ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཚོང་ལས་མེད་པར་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བསྒྲགས།།

ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༢༩་ཉིན་ཨ་རིའི་པོ་ལི་ཊི་ཀོ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་འཁྲུག་དེ་ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་གི་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་སྐྱེད་དང་རྒྱལ་ནང་གི་མཚོན་ཆའི་བཟོ་ལས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཏུ་གྱུར། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ས་གནས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་མཚོན་ཆ་མཁོ་ཚོང་སྡེན་པའི་འགན་འཛིན་མི་ར་རེ་སི་ནེག་(Mira Resnick)་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་དོན་བཟོ་ལས་ཉམས་རྒུད་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་ད་དུང་ཡང་མུ་མཐུད་དུ་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་རྒྱུའི་རྟགས་མཚན་འདུག ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་སྲུང་བཟོ་ལས་ལ་མཁོ་བའི་འཕྲུལ་ཆས་དང་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ལྷུ་ལག་རྣམས་ཉོ་ས་མེད། དེར་བརྟེན་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་ས་ཁག་ཏུ་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་ལ་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་འབྱུང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བསྟན། འཛམ་གླིང་གི་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་ཁྲོམ་རའི་ནང་དུ་ཨུ་རུ་སུ་ཕམ་དུ་འཇུག་རྒྱུ་ནི་ཨ་རིའི་མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན། ཨ་མི་རི་ཀས་ཨུ་རུ་སུ་དང་དེའི་མཚོན་ཆའི་བཟོ་ལས་ཁག་སྦོ་ལུག་ཏུ་འཇུག་རྒྱུའི་ཐབས་ཇུས་ཤིག་འཛིན་གྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག

འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོར་ཨ་མི་རི་ཀའི་འཕྲོ་ནས་ཨུ་རུ་སུ་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཨུ་རུ་སུའི་ཚོང་ཤག་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག ཨི་ཇེབ་སོགས་ཡིན་རུང་ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་འཁྲུག་གིས་ཨུ་རུ་སུའི་མཚོན་ཆའི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཚོང་ཤག་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་མཚོན་ཆ་བཟོས་ནས་བཙོང་མ་ཐུབ། ཨུ་རུ་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་གྲས་ཡིན་པའི་གནས་བབ་འཛིན་ཐུབ་ས་མ་རེད་ཅེས་རྒྱལ་སྤྱི་དང་འཐབ་ཇུས་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྙན་ཐོ་བཏོན། ཨ་མི་རི་ཀའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོས་ལོ་མང་རིང་ཨུ་རུ་སུར་ཉེས་ཆད་བཅད་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་གི་ཁྲོམ་ར་མེད་པར་གཏོང་དགོས། ཨ་མི་རི་ཀ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མཚོན་ཆ་ཕྱིར་ཚོང་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་དགོས་ཞེས་བཤད། ཡུཀ་རེན་གྱི་དམག་འཁྲུག་སྐབས་སུ་ཨུ་རུ་སུའི་མཚོན་ཆ་ཡག་པོ་མེད་པ་ངོ་འཕྲོད། ད་ལྟ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དང་ཨི་ཇེབ་སོགས་ཀྱིས་ཨུ་རུ་སུའི་མཚོན་ཆ་ཁོ་ན་ནང་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་ཐབས་མཁས་ཤིག་ཡིན་མིན་ཐེ་ཚོམ་འཛིན་དགོས་པར་གྱུར།།

ན་ནིང་ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༡༨་ཀྱི་མཚོན་ཆ་ཉོ་ཚོང་གི་གྲོས་མཐུན་ཞིག་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད། ཨ་རིའི་General Electric་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཐོག་ཏུ་འཕྲུལ་ཆས་ཨ་མ་བཟོ་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུའི་གྲོས་མཐུན་བྱུང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རིམ་གྱིས་ཧྥ་རན་སི་དང་ཨ་རི་ནས་མཚོན་ཆ་ནང་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་མང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་མངོན། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ས་གནས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་མཚོན་ཆ་མཁོ་ཚོང་སྡེན་པའི་འགན་འཛིན་མི་ར་རེ་སི་ནེག་གིས་ང་ཚོའི་གོ་ལའི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཚོང་ཤག་འཚོལ་གྱི་ཡོད། ང་ཚོའི་ཟླ་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་ཨུ་རུ་སུ་ནས་མཚོན་ཆ་ནང་འདྲེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེར་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་འདུག རྒྱ་གར་གྱིས་ཨུ་རུ་སུ་ནས་མཚོན་ཆ་ནང་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་བཞག་ན་ང་ཚོ་དགའ་མོས་ཡོད། ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་སྲུང་ཚོང་ལས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་བཙོང་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་ཆུ་ཚོད་༤༨་ཀྱི་ནང་ཚུད་དུ་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བཀྲལ།།

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ས་གནས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་མཚོན་ཆ་མཁོ་ཚོང་སྡེན་པའི་འགན་འཛིན་མི་ར་རེ་སི་ནེག་གིས་ལྷོ་ཨ་མི་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཁབ་ཨར་ཆིན་ཊི་ནས་རྒྱ་ནག་གི་JF-17་རྟགས་ཅན་གྱི་འཐབ་འཛིང་གནམ་གྲུ་ཉོ་འཆར་ཡོད་པ་འགོག་ཐབས་སུ་ཨ་མི་རི་ཀའི་F-16་རྟགས་ཅན་གྱི་འཐབ་འཛིང་གནམ་གྲུ་རྙིང་པ་རྣམས་བཙོང་ཆོག་ཅེས་བཤད་ཡོད། ཨར་ཆིན་ཊི་ནའི་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་གང་ཐད་དུ་བསམ་ཞིབ་བྱ་དགོས་ཀྱང་ཨ་མི་རི་ཀའི་ངོས་ནས་ཨར་ཎིན་ཊི་ནར་གདམ་ཀ་ཡོད་པ་ཞིག་བསྒྲུབས་ཡོད་ཅེས་བཤད། ༢༠༢༣་ལོར་ཨ་མི་རི་ཀའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་མཚོན་ཆ་བཙོངས་པ་ཡིན་ཞེས་གྲོས་ཚོགས་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་པ་དེ་དག་གི་གྲས་སུ་པོ་ལན་ཌི་དང་འཇར་མན་ཎི། ཨོ་གླིང་དང་ཁེ་ན་ཌ། ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ་དང་ཉི་ཧོང་སོགས་འདུས། ཨ་རིའི་མཚོན་ཆ་ཁག་ཅིག་གི་རིན་པ་སྔོན་ལ་བླངས་ནས་བཙོངས་པ་དང་མཚོན་ཆ་ཁག་ཅིག་གི་རིན་པ་ཕྱིས་སུ་སྤྲོད་རྒྱུའི་གྲོས་མཐུན་བཞག་ནས་བཙོངས། མཚོན་ཆ་ཁག་ཅིག་ཨ་རིའི་རོགས་སྐྱོར་དངུལ་སྒོར་དོད་དུ་བཙོངས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག