ཁར་ཊར་གྲོངས་པར་རྒྱ་ནག་དང་ཐེ་ཝན་གྱིས་རྣམ་འགྱུར་མ་འདྲ་བ་བསྟན།

༄༅།། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྲོངས་པར་རྒྱ་ནག་དང་ཐེ་ཝན་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་འགྱུར་བ་འདྲ་བ་བསྟན་འདུག ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༣༠་ཉིན་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཞིས་ཅིན་ཕིང་ནས་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལེགས་སྐྱེས་ཆེན་པོ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན། ཐེ་ཝན་མི་དམངས་ཀྱིས་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱི་དུས་སུ་ཨ་མི་རི་ཀས་མཚོ་གླིང་དེར་ཕྱི་འབྲེལ་བཅད་པ་རེད་ཅེས་ཡི་རང་མ་བྱུང་བའི་རྣམ་འགྱུར་མུ་མཐུད་དུ་བསྟན་ནས་ཉེས་སྐྱོན་བགྲངས། ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲིད་འཛིན་བྷ་ཌན་གྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ང་ཚོས་གདུང་ཤུགས་དྲག་པོས་སེམས་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་འཛུགས་པར་ནུས་པ་ཆེན་པོ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཞུ་འཕྲིན་ཞིག་བསྐུར། ཞིན་ཧྭ་གསར་ཁང་གིས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་བ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བར་ཁར་ཊར་གྱིས་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་སྤེལ།།

ཐེ་ཝན་གྱི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཨེག་སི་དྲྭ་ཚིགས་སུ་ཁར་ཊར་ཁྱིམ་ཚང་གི་བཟའ་མི་རྣམས་དང་ཨ་རིའི་མི་དམངས་ལ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་སེམས་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཕྲིན་ཐུང་ཞིག་སྤེལ། ཐེ་ཝན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཚོ་ཕྱི་ལ་ཐོན་ནས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་བསྐོངས་བ་སོགས་ཅི་ཡང་མ་བྱས་ཤིང་། ཐེ་ཝན་གྱི་ཕྱོགས་འགལ་ཚོགས་པ་གོ་མིན་ཏང་གི་གཞུང་འབྲེལ་ཨེག་སི་དྲྭ་ཚིགས་སུ་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་ནི་ཇི་སྲིད་བར་དུ་ཀྲུང་ཧྭ་མིན་གོ་ལ་འབྲེལ་བ་གཅོད་མཁན་དེར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ངེས་རེད། ཁར་ཊར་སྲིད་འཛིན་གྱི་ལས་གནས་ནས་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་དབུལ་ཕོངས་ལ་ཁང་པ་བརྒྱབ་པ་དང་འཁྲུག་རྩོད་ཞི་འདུམ། སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོར་གཟིགས་རྟོག་སོགས་བསྔགས་བརྗོད་འོས་པའི་སྲི་ཞུ་བསྒྲུབས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་འཕྲིན་ཐུང་ཞིག་སྤེལ། ཐེ་ཝན་གྱི་དྲྭ་དམངས་ཚོས་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱི་བྱས་ཉེས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་ཉེན་ཁ་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད་ཅེས་སྐྱོན་བཏོན།།

༡༩༧༡་ལོར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཁི་སན་ཇཱར་ལྐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་ལ་བསྐྱོད། ༡༩༧༢་ལོར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ནིག་སིན་རྒྱ་ནག་ལ་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་ནས་མའོ་ཙེ་ཏུང་ལ་ཐུག་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱུང་། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཐེ་ཝན་རང་བཙན་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་རྩ་དོན་ཁས་ལེན། རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་ཐེ་ཝན་ཡང་འདུ་དགོས་པ་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་གནད་དོན་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས། ཨ་རིའི་དམག་དཔུང་ཐེ་ཝན་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་རྒྱུའི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་གསུམ་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད། ཕྱིས་སུ་གྲོས་མཐུན་དེར་ཧྲང་ཧེའི་གྲོས་མཐུན་ཞེས་མིང་ཐོགས། ༡༩༧༩་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡་ཉིན་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་དང་ཏིན་ཞའོ་ཕིང་གཉིས་ཀྱིས་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་ཨ་མི་རི་ཀ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་པ་ཡིན་ཞེས་གྲོས་གྲོས་མཐུན་བཞག ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱིས་དངོས་སུ་ཐེ་ཝན་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཅད་ནས་ཨ་མི་རི་ཀས་མཚོ་གླིང་དེར་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་འཛིན་རྒྱུ་འགོ་ཚུགས།།

ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐེ་ཝན་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཅད་པས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཐེ་ཝན་ལག་བསྟར་ཁྲིམས་ཡིག་གཏན་ལ་ཕབ། ཁྲིམས་ཡིག་དེའི་ནང་དུ་ཨ་མི་རི་ཀས་ཐེ་ཝན་ལ་རང་སྲུང་མཚོན་ཆ་བཙོང་དགོས། རྒྱ་ནག་གིས་ཐེ་ཝན་ལ་དམག་བརྒྱབ་ནས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ན་ཨ་མི་རི་ཀས་བར་འགོག་བྱ་དགོས་ཞེས་འཁོད། ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྲོངས་པའི་གསར་འགྱུར་ཐོན་པར་ཐེ་ཝན་གྱི་ཞོ་ཁོག་ཤཱེ་(Potato Hsieh)་ཟེར་བའི་དྲྭ་དམངས་ཤིག་གིས་ཁར་ཊར་དང་ཁི་སན་ཇཱར། ཨོ་བྷ་མ་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱོགས་པའི་སྲིད་ཇུས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་རེད། རྒྱ་ནག་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་ནས་ཐེ་ཝན་ལ་ཐུབ་ཚོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ངོ་དེབ་ནང་དུ་མཆན་བྲིས། ཉམས་ཞིབ་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཁེ་ལིན་ཊོན་གྱི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་འཛམ་གླིང་ཚོང་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ཁོངས་སུ་བཅུག་སྟེ་སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་རྒྱས་པའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་རེད་ཟེར།།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཐེ་ཝན་ལག་བསྟར་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་སྲིད་འཛིན་ཁར་ཊར་གྱིས་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་མོད། འོན་ཀྱང་ཐེ་ཝན་གྱི་ཏུང་ཝུ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་པ་ཁྲེན་ཧྥང་ཡུས་(Chen Fang-yu)་ཨ་རི་དང་ཐེ་ཝན་གཉིས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་བརྟན་པོ་ཞིག་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད་པ་ནི་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱི་བྱས་རྗེས་སུ་བརྩི་མི་ཉན། དེ་ནི་ཅང་ཅེ་ཧྲི་དང་ཐེ་ཝན་མི་དམངས། ཨ་རིའི་ཐེ་ཝན་པ་ཚོས་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་ཚོར་འབྲེལ་བ་ཡག་པོ་བཙུགས་ནས་ཁྲིམས་ཡིག་དེ་གཏན་འབེབས་ཐུབ་པ་རེད། ཐེ་ཝན་ལག་བསྟར་ཁྲིམས་ཡིག་ནི་ཁར་ཊར་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེས་བསྟན། ཉམས་ཞིབ་པ་ཕལ་ཆེ་བས་ཁར་ཊར་གྱིས་ཐེ་ཝན་ལག་བསྟར་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་མཚན་རྟགས་བཀོད་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་རྨང་གཞི་བཏིངས། དེང་སྐབས་ཨ་རི་དང་ཐེ་ཝན་གཉིས་ལ་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཚུགས་ཡོད་པ་དེ་ཁར་ཊར་གྱི་དུས་ནས་འགོ་བརྩམས་པ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བཤད་ཐ་དད་ཅིག་བརྒྱབ།།

ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སྲིད་དོན་ཚན་རིག་པ་ལེ་ཝིབ་ན་ཆ་མན་(Lev Nachman)་ནས་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱིས་ཐེ་ཝན་ལག་བསྟར་ཁྲིམས་ཡིག་དངོས་སུ་བྲིས་པ་མ་རེད། ཡིན་ནའང་ཨ་མི་རི་ཀས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་པའི་རྗེས་སུ་ཐེ་ཝན་ལ་འབྲེལ་བ་གསར་པ་ཞིག་འཛིན་དགོས་པའི་གནད་འགག་དེ་ངོས་ཟིན་པ་རེད་ཅེས་བཀྲལ། རྒྱ་ནག་གི་དྲྭ་དམངས་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚང་མས་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱིས་ཐེ་ཝན་ལ་ཕྱི་འབྲེལ་བཅད་ནས་རྒྱ་ནག་ངོས་འཛིན་བྱས་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་རྩ་དོན་ཁས་ལེན་དང་ཐེ་ཝན་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་དགོས་པའི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་རེད། ཁར་ཊར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མི་དམངས་ལ་ཕན་བདེ་བསྒྲུབས་པ་རེད། ཁར་ཊར་གྱིས་ཨ་རྒྱའི་འབྲེལ་བ་ཡར་རྒྱས་བཏང་བའི་ཞོར་དུ་ཏིན་ཞའོ་ཕིང་ལ་སྒེར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡག་པོ་བཟུང་བ་རེད། ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཀྱི་གྲོགས་མཆོག་དམ་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་དཔྱད་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་འདུག

ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཚེས་༣༡་ཉིན་དབྱིན་ཇིའི་བི་བི་སི་གསར་ཁང་གིས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ཏེ་གཞུང་ཚབ་ཁང་སྒོ་ཕྱེ་བ་ནི་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་དང་ཏིན་ཞའོ་ཕིང་གཉིས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་གཙོ་གྲས་སུ་བརྩི་ཆོག་ཅིང་། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་འབྲེལ་བ་ཚུགས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་པ་རེད་ཅེས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་འདུག ཁར་ཊར་གྱི་ཉེ་གྲོགས་ཡ་ཝེ་ལིའུ་(Yawei Liu)་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་ཕྱི་ཟླ་༡༠་པའི་ཚེས་༡་ཉིན་སྐྱེས་པ་རེད། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་བཙུགས་པའི་དུས་ཚིགས་ལ་ཁེལ་ཡོད་པས་ཁར་ཊར་གྱིས་ངས་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་འཛུགས་དགོས་པ་ལས་སུ་བསྐོས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་སྨྲ་བར་སྤྲོ། ཁོ་པ་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་རྗེས་སུའང་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་བཟུང་ཞིང་། ཝ་ཤིང་ཊོན་དང་པེ་ཅིང་གི་འབྲེལ་བ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་སུ་ཇཱི་མཱི་ཁར་ཊར་གྱིས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་འབྲེལ་བ་འཛིན་རྒྱུ་དེར་འགལ་རྐྱེན་ཕྲད་པ་རེད་ཅེས་གསར་འགོད་པར་ནང་མོལ་བྱས་འདུག

༡༩༧༨་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༡༢་པའི་ཟླ་དཀྱིལ་དུ་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ལོ་རྗེས་མའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་༡་ཉིན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་ཕན་ཚུན་ངོས་འཛིན་དང་གཞུང་ཚབ་འཛུགས་རེས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བསྒྲགས། ཨ་མི་རི་ཀས་ཐེ་ཝན་དོར་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤིག་སྲིད་གཞུང་ངོས་འཛིན་བྱས་པར་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོ་ཧང་སང་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། དེའི་སྔོན་དུ་ཨ་མི་རི་ཀས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་གཞུང་ངོ་མ་ནི་ཐེ་ཝན་མཚོ་གླིང་དུ་སྤོས་པའི་གོ་མིན་ཏང་སྲིད་གཞུང་ཡིན་པ་དང་རྒྱ་ནག་ཅེས་འབོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཐེ་ཝན་དུ་ཡོད་པའི་ཀྲུང་ཧྭ་མིན་གོ་རེད་ཅེས་ལངས་ཕྱོགས་བཟུང་། ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་༡༩༧༩་ལོར་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ཨུ་རུ་སུ་དམར་ཤོག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཨེ་ཤི་ཡའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཞི་བདེ་བརྟན་ལྷིང་བྱུང་སྟེ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་དུ་འགྲོ་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད། ཏིན་ཞའོ་ཕིང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་པོས་ཁར་ཊར་དང་ཏིན་གཉིས་དོན་དངོས་ལ་བལྟ་ཐུབ་པའི་མི་གཉིས་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཚུགས་ཐུབ་མེད་ན་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེ་ཡར་རྒྱས་འདི་འདྲ་ཞིག་འགྲོ་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད་ཅེས་བཤད་འདུག